Surówka z kapusty pekińskiej

Prosta surówka do obiadu ze świeżych warzyw polanych olejem i sokiem z cytryny. Najczęściej do kapusty pekińskiej dodajemy marchew, cebulę i jabłko. W naszej surówce nie będzie cebuli. W jej miejsce damy seler naciowy posiadający duże walory smakowe. Jest lekko pikantny, słonawy, korzenny i chrupiący. Ma też ogromne właściwości prozdrowotne. Godnie zastąpi cebulę, którą nie wszyscy lubią lub nie bardzo mogą jeść.

Składniki:

• 1/2 małej główki kapusty pekińskiej
• 2 gałązki selera naciowego
• 1 duże jabłko
• 1 duża marchew
• 1/3 oleju słonecznikowego
• sok z 1/2 cytryny
• łyżka cukru
• sól i pieprz do smaku

Sposób wykonania:

Kapustę pekińską szatkujemy i przekładamy do miski. Posypujemy szczyptą soli, lekko wyciskamy. Seler naciowy kroimy w drobną kostkę, jabłko ze skórką i marchew trzemy na tarce o grubych oczkach. Rozdrobnione warzywa łączymy z kapustą, skrapiamy sokiem z cytryny, aby jabłko nie ściemniało.

Polewamy surówkę olejem, Doprawiamy cukrem, solą i pieprzem do smaku.

Prosta surówka z kapusty pekińskiej gotowa!

Sałatka pyszna

Kilka składników, majonez i pyszna sałatka gotowa. Polecamy ją szczególnie miłośnikom sałatek ziemniaczanych i tradycyjnej polskiej jarzynowej. Sałatka pyszna jest równie smaczna a szybsza i łatwiejsza do zrobienia!

Składniki:

• 2 ogórki konserwowe
• 2 duże ziemniaki
• szklanka groszku konserwowego
• 1/2 papryki czerwonej
• 3 jajka
• 20 dkg szynki konserwowej lub 15 dkg kabanosów
• kawałek pora (10-15 cm białej części)
• sól i pieprz do smaku
• 3 łyżki gęstego majonezu

Sposób wykonania:

Ziemniaki gotujemy w łupinach do miękkości, studzimy i obieramy. Kroimy w kostkę. Groszek osączamy z płynu.

Jeśli mamy szynkę kroimy ją w kostkę, jeśli kabanosa kroimy go w kawałki 1 cm. Jajka gotujemy na twardo, obieramy i również kroimy w kostkę.

Pora rozkrawamy na 4 części i kroimy w paseczki, następnie przelewamy na sitku wrzątkiem, studzimy i osączamy z wody.

Na koniec ogórka i paprykę kroimy w kostkę. Wszystkie składniki sałaki przekładamy do miski, posypujemy solą i pieprzem, dodajemy majonez, mieszamy.

Sałatka jest gotowa, ale będzie smaczniejsza kiedy postoi chociaż 1/2 godziny w lodówce, schłodzi się i „przegryzie”.

 

Sałatka pyszna gotowa!

Kluski ziemniaczane z okrasą z boczku wędzonego

Kluski z gotowanych ziemniaków i kartoflanki- najlepszy dodatek do sosu pieczeniowego lub gulaszu. Bardzo proste w wykonaniu, trzeba tylko przestrzegać odpowiednich proporcji i na pewno się udadzą.

Składniki:

• 60 dkg obranych i ugotowanych ziemniaków
• 1 jajko
• szczypta soli
• około 2/3 szklanki mąki ziemniaczanej
• mąka do podsypywania klusek
• 20-30 dkg boczku wędzonego
• 1 łyżka smalcu

Sposób wykonania:

Ziemniaki jeszcze ciepłe przeciskamy przez praskę lub bardzo dokładnie tłuczemy. Wkładamy do miski, wyrównujemy i dzielimy na cztery części. Jedną część odkładamy i w wolne miejsce wsypujemy mąkę ziemniaczaną. Dajemy z powrotem do miski odłożone ziemniaki oraz jajko i szczyptę soli. Wyrabiamy ciasto krótko, do połączenia składników.

Następnie kulamy podłużne, nieduże kluski . Podsypujemy mąką deskę lub blat, na którym układamy ukulane kluski. Nie będą się przyklejały do blatu.

 W dużym garnku gotujemy wodę, którą solimy. Na gotującą się wodę wrzucamy kluski, lekko potrząsamy garnkiem i czekamy, aż wszystkie kluski wypłyną na wierzch. Od tego momentu, na bardzo wolnym ogniu gotujemy je 3-4 minuty. 

Po tym czasie odcedzamy kluski, wykładamy na talerze i okraszamy pokrojonym w kostkę i zrumienionym na smalcu boczkiem.

Kluski ziemniaczane z okrasą gotowe!

Nasze rady:

Z tej porcji ziemniaków wychodzi około 40 klusek.

Można je podawać z różnymi sosami, okraszone boczkiem i cebulą, z gulaszem, a także na słodko.

Proporcja 1/4 kartoflanki do3/4 ziemniaków jest idealna, kluski zawsze się udadzą.

Nadwyżkę klusek można przechowywać w zamrażarce lub podgrzewać na patelni na dowolnym tłuszczu.

Żur wiejski babci Zosi

Prosty żur ze smażonymi ziemniakami i dużą ilością kiełbasy podawany często na śniadanie, aby dobrze sycił i dawał moc do ciężkiej pracy przez cały dzień. Żur musiał być kwaśny, zawiesisty. Często okraszany był wytopioną słoniną, której w wiejskich gospodarstwach było pod dostatkiem, a był to tłuszcz powszechnie używany na wsi. Podstawą wiejskiego żurku był zawsze dobry zakwas na mące żytniej grubego przemiału. Używało się go również do innych zup, np. zalewajki. Zupy te były proste, treściwe i bardzo pożywne. Jak to mawiano dawniej „z żuru chłop jak z muru”!

Składniki:

• 1 l bulionu warzywnego lub drobiowego
• 1,5 szklanki zakwasu na żur dobrej jakości
• 1 kiełbasa chłopska
• 1 kiełbasy białe
• 1 duża cebula
• 3 ząbki czosnku
• 1,5 kg ziemniaków
• 30 dkg boczku wędzonego
• 2 łyżki smalcu
• 2 liście laurowe
• garść majeranku
• 3-4 kulki ziela angielskiego
• sól i pieprz do smaku

Sposób wykonania:

Bulion podgrzewamy i wkrawamy do niego pokrojoną w półplasterki białą kiełbasę. Dodajemy liście laurowe oraz ziele angielskie. Podgrzewamy.

Na patelni rozgrzewamy łyżkę smalcu. Wrzucamy na rozgrzany tłuszcz kiełbasę chłopską pokrojoną w półplasterki i cebulę pokrojoną w drobną kostkę. Całość podsmażamy do lekkiego zrumienienia cebuli. Dorzucamy do garnka z bulionem. Zalewamy bulion z kiełbasą zakwasem żurkowym. Posypujemy roztartym w dłoniach majerankiem i dosmaczamy solą oraz dosyć obficie pieprzem. Żur gotowy.

Ziemniaki obieramy, zalewamy zimną wodą, solimy i gotujemy do miękkości. Odcedzamy.

Na patelni, na której smażyłyśmy kiełbasę rozpuszczamy drugą łyżkę smalcu, wytapiamy na nim boczek pokrojony w kostkę. Dorzucamy ziemniaki lekko rozdrobnione i rumienimy je.

Żur możemy podawać na dwa sposoby. Zupę w głębokim talerzu i ziemniaki na małym talerzu obok lub tak jak u naszej babci zrobić kopczyk z ziemniaków na środku głębokiego talerz i oblać go gorącym żurem, czyli tak bardziej po swojsku.

Żur wiejski babci Zosi gotowy!

Nasze rady:

Zakwasu możemy dodawać do żuru tyle ile lubimy. Dodamy więcej niż w naszym przepisie, zupa będzie bardziej zawiesista i kwaśna. Jeśli lubimy delikatniejszą możemy dodać tyko szklankę zakwasu i dosmaczyć żur łyżką maggi.

Zakwasy na żur bywają różne. Wybierajmy, te w których widzimy na dnie mąkę ciemną, grubo mieloną. Taki zakwas będzie najlepszy.

Możemy nastawić sami zakwas, ale do niego będziemy potrzebowali dobrą mąkę, bez tak zwanych wypełniaczy, najlepiej z pewnego źródła. Będziemy mieli pewność, że zakwas nam się uda!

Możemy też dorzucić jajko ugotowane na twardo. To taki trochę obowiązkowy dodatek do żurków. Chciałyśmy pokazać jak jadało się u naszej babci taki prosty, tradycyjny żur codzienny, który najczęściej gotowało się na wodzie lub skórce wędzonej z boczku. My go trochę wzbogaciłyśmy i ugotowałyśmy na bazie bulionu warzywnego.

 

Karmel – przyprawa do zup i mięs

Płynny karmel jako przyprawa do zup i mięs był używany przez naszą babcię. Pamiętamy doskonale rosół, który dzięki takiemu karmelowi miał piękną barwę i był łagodny w smaku. Babcia dodawała go również do sosów mięsnych i zabarwiała nim wódkę zwaną przypalanką, którą raczyły się panie na wszelkiego rodzaju uroczystościach rodzinnych. Karmel pamiętamy bo był smaczny i czasami się go podkradało, nie zapamiętałyśmy niestety przepisu. Postanowiłyśmy go więc odtworzyć przy pomocy przedwojennych książek kucharskich, a mamy ich w swojej kolekcji kilka.

Po paru próbach uznałyśmy, że przepis Marii Disslowej z książki kucharskiej zatytułowanej „Jak gotować” z 1930 roku jest najbliższy babcinemu karmelowi. Oto prosty i szybki karmel według Marii Disslowej.

Składniki:

• 100 g cukru
• 3 łyżki + 1/2 szklanki wody
• szczypta soli

Sposób wykonania:

Na patelnię (20 cm średnicy wystarczy) wlewamy 3 łyżki wody i wsypujemy cukier. 

Podgrzewamy na średnim ogniu cukier aż się roztopi i uzyska brązowy kolor. Możemy drewnianą łyżką co jakiś czas zagarniać cukier z brzegów patelni do środka, aby równo się rumienił.

 Kiedy poczujemy zapach karmelu i cukier uzyska piękną, brązową barwę dolewamy pół szklanki wody. Robimy to bardzo ostrożnie ponieważ karmel lubi się bardzo burzyć. Mieszamy całość, aż uzyskamy gładki płyn. Dorzucamy szczyptę soli.

 Następnie przelewamy go do słoiczka lub butelki, którą szczelnie zamykamy.

Płynny karmel gotowy!

 

Rosół drobiowy naszej babci

Rosół często gości na naszym stole. Szczególnie w święta i niedziele. Tak się utarło, że bez rosołu nie ma świąt. Cieszy się nieustająco ogromną popularnością i jest jedną z najchętniej serwowanych zup, uwielbianą przez nasze dzieci i wnuki. Dziś ugotujemy delikatny rosół drobiowy na kurzych nóżkach i indyku z dodatkiem płynnego karmelu. Tak jak gotowała go nasza babcia Ksenia. Przepis na karmel podamy również.

• Składniki:
• 2 nóżki + jedna porcja rosołowa z indyka ( skrzydło i szyja)
• pęczek włoszczyzny ( seler, marchew i por)
• trzy gałązki lubczyku mrożonego lub maggi do smaku
• pęczek zielonej pietruszki
• sól, pieprz czarny, ziele angielskie, liść laurowy
• 1 cebula w łupinie lub podpieczona na suchej patelni
• 2 łyżki karmelu płynnego
• 250 g makaronu krajanka

Sposób przyrządzenia:

Nóżki i rosołowe z indyka wkładamy do dużego garnka (ok. 5 l). Następnie wrzucamy wszystkie obrane i umyte warzywa w całości. Dodajemy pieprz czarny (10 ziarenek), ziele angielskie (5 ziarenek), 4 liście laurowe, pół pęczka pietruszki, cebulę w łupinie lub podpieczoną na suchej patelni i lubczyk. Zalewamy całość wodą tak, aby przykryć mięso i włoszczyznę. Rosół po zagotowaniu solimy i zostawiamy na ogniu tylko „mrugający” na co najmniej 1,5 godziny.

Po 1,5 godziny przyprawiamy go wg uznania, gotujemy jeszcze 1/2 godziny. Zupę gotujemy odkrytą i nie dolewamy wody w trakcie gotowania. Aby rosół był klarowny nie można dopuścić do wrzenia, dlatego od początku gotujemy go na małym ogniu.

Po tym czasie przecedzamy go. Przyprawiamy ewentualnie maggi. Wlewamy 2 łyżki karmelu. Na talerze dajemy ugotowany makaron, marchewkę pokrojoną i rosół. Posypujemy wszystko posiekaną pietruszką.

Rosół drobiowy naszej babci z dodatkiem karmelu gotowy!

Nasze rady:

Nasz przepis na płynny karmel pochodzi z książki kucharskiej Mari Disslowej.

https://rajchelewa.blogspot.com/2025/10/karmel-przyprawa-do-zup-i-mies.html

Roladki schabowe nadziewane śliwką i boczkiem

Tradycyjny domowy obiad z roladami ze schabu i pysznym nadzieniem z suszonych śliwek, wędzonego boczku i sera żółtego. Można je serwować z kaszą, ziemniakami czy kluskami. Wszystkie dodatki do nich pasują. Roladki dusimy w wyśmienitym sosie z dodatkiem ulubionych przypraw.

Składniki:

• 1 kg schabu bez kości
• 3-4 szklanki bulionu lub wody
• ok. 30 dkg śliwek suszonych
• 2 cebule
• 25 dkg boczku surowego, wędzonego
• 20 dkg sera żółtego
• 2 łyżki mąki pszennej + do obtoczenia roladek
• 5-6 liści laurowych
• 4 -6 kulek ziela angielskiego
• 1 łyżeczka słodkiej papryki, pieprzu ziołowego i rozmarynu
• sól i pieprz do smaku
• 1-2 łyżki sosu sojowego

• 2-3 łyżki maggi

• olej do smażenia

Sposób wykonania:

Mięso myjemy i osuszamy. Kroimy cienkie plastry. Z kilograma mięsa wyjdzie nam 12 roladek.

Kotlety kładziemy między dwie folie spożywcze, rozbijamy cienko. Oprószamy solą i pieprzem. Odkładamy na chwilę na bok.

Boczek i cebulę kroimy w drobną kostkę. Rozgrzewamy na dużej, głębokiej patelni (30 cm średnicy) olej, podsmażamy na rumiano boczek i na szklisto cebulę, lekko studzimy.

Zwijamy roladki. Na każdy kotlet kładziemy pokrojony drobno ser, podsmażony boczek i cebulę oraz po trzy śliwki. Zwijamy roladkę ciasno i obtaczamy w mące.

Na patelni, na której smażyliśmy boczek z cebulą rozgrzewamy 3-4 łyżki oleju. Obsmażamy na rumiano roladki od strony łączenia. Przewracamy na drugą stronę.

 Chwilę przesmażamy. Zalewamy bulionem lub wodą (tak, aby roladki delikatnie wystawały znad wody), dodajemy sos sojowy, maggi, liście laurowe oraz ziele angielskie i przyprawy. Delikatnie solimy, posypujemy pieprzem i dusimy około 40-50 minut na niedużym ogniu, pod przykryciem.

 Miękkie roladki wyjmujemy. Sos zagęszczamy mąką rozmieszaną z wodą. Wkładamy z powrotem roladki do sosu i podgrzewamy całość chwilę. Podajemy z ulubionymi dodatkami.

Roladki schabowe nadziewane śliwką i boczkiem gotowe!

 

Pasta jajeczna

Prosta i bardzo smaczna pasta śniadaniowa z trzech składników: jajek, selera naciowego i sera żółtego. Wystarczy wszystko połączyć, lekko przyprawić, dodać trochę majonezu i jogurtu i śniadanko gotowe.

Składniki:

• 5 jajek
• 100 g żółtego sera
• 2 gałązki selera naciowego
• 1-2 łyżki majonezu
• 1 łyżka śmietany kwaśnej 18 %
• sól i pieprz do smaku

Sposób przyrządzenia:

Jajka gotujemy na twardo ( zaczynamy od zimnej wody i 8 minut od zagotowania), studzimy, obieramy i trzemy na tarce o grubych oczkach. Przekładamy do miski. Tak samo trzemy na tarce żółty ser. Dokładamy do jajek. Kroimy w bardzo drobną kostkę seler naciowy. Dorzucamy do pozostałych składników. Łączymy całość z majonezem, śmietaną oraz przyprawami.

Błyskawiczna pasta jajeczna do kanapek gotowa!

Kotlety ziemniaczane nadziewane mięsem z rosołu

Kotlety są miękkie, puszyste i chrupiące z wierzchu -bardzo delikatne z pysznym nadzieniem w środku. Możemy je podać z surówką lub samym ketchupem.

Składniki:

• 50 dkg ugotowanych ziemniaków
• 1 jajko 
• 1 łyżka skrobi ziemniaczanej
• około 4-5 łyżek mąki tortowej
• 1 jajko
•  20 dkg mięsa z rosołu
• 20 dkg żółtego sera
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
• 1 łyżka maggi
• sól i pieprz do smaku
• olej do smażenia
• mąka do podsypywania ciasta

Sposób wykonania:

Ugotowane ziemniaki, jeszcze ciepłe przeciskamy przez praskę lub tłuczemy dokładnie tłuczkiem do ziemniaków. Studzimy i przekładamy do miski, dzielimy na cztery części, odkładamy jedną część na bok i w wolne miejsce dajemy mąkę. Solimy szczyptą soli, dodajemy jajko i skrobię oraz wyjętą część ziemniaków. Dokładnie, ale krótko łączymy wszystkie składniki. Jeśli masa mocno klei się do rąk dosypujemy odrobinę mąki, ale nie za dużo, aby ciasto nie zrobiło się twarde.

Obrane z kości i posiekane drobno mięso z rosołu łączymy z żółtym serem startym na tarce o grubych oczkach oraz posiekaną natką. Doprawiamy solą, pieprzem i łyżką maggi.

Ciasto dzielimy na 4 większe lub sześć mniejszych porcji. Formujemy kule.

Ręce obsypujemy mąką. Na jednej dłoni rozpłaszczamy porcję ciasta. Napełniamy farszem i zlepiamy jak pierogi. Formujemy kotleta. Odkładamy na deseczkę posypaną obficie mąką. Wyrabiamy całe ciasto.

Na dużej patelni rozgrzewamy olej i smażymy kotlety ziemniaczane na rumiano z obu stron.

Kotlety ziemniaczane nadziewane pysznym farszem gotowe!

Nasze rady:

Ciasto jest miękkie i luźne, dlatego należy dłonie i deseczkę mocno podsypywać mąką.

Kotlety smażymy na średnim ogniu i po kilka minut z każdej strony.

Na patelnię wlewamy dużo oleju, jak do smażenia ryb, kotlety zrumienią się z każdej strony równo.

 

Zupa ogórkowa

Nasza ulubiona zupa. Jedna z najsmaczniejszych zup gotowanych przez naszą babcię Ksenię. Jak już wiele razy wspominałyśmy babcia przed rewolucją żyła w Rosji, gdzie ogórkowa była bardzo popularną zupą, gotowaną na różne sposoby. Babcia najczęściej gotowała ogórkową , którą nazywała „moskiewską” i ta nam najbardziej smakowała. Otóż bazą do tej ogórkowej były oczywiście ogórki kiszone własnej produkcji i uwaga! nerki cielęce. Pyszna była ta ogórkowa. W dzisiejszych czasach bardzo trudno dostać podroby cielęce, więc ogórkowa babci Kseni pozostała wspomnieniem dzieciństwa, ale pamiętamy też inną wersję zupy gotowaną na białych warzywach i ogórkach krojonych w kosteczkę, koniecznie podsmażanych na maśle. Taką dziś ugotujemy, a warto do niej wracać. Jest wyjątkowo smaczna!

Składniki:

• 1 porcja rosołowa z kurczaka plus jedna nóżka lub 3 skrzydełka
• 2 gałązki selera plus średni korzeń selera
• 3-4 korzenie pietruszki (nie pasternak)
• liść laurowy
• 3-4 kulki ziela angielskiego
• mały pęczek natki pietruszki
• 6 średnich kiszonych ogórków (20 dkg)
• 1/2 szklanki soku z ogórków
• 2-3 duże ziemniaki
• szklanka kwaśnej śmietany 18%
• przyprawy: pieprz, sól, maggi
• czubata łyżka mąki
• 2 łyżeczki cukru
• 2 czubate łyżki masła

Sposób przyrządzenia:

Obraną i umytą włoszczyznę (trochę natki odkładamy na później), liść laurowy, ziele angielskie oraz porcję rosołową z kurczaka i nóżkę wrzucamy do garnka, zalewamy zimna wodą (około 2l). Gotujemy wywar 1- 1,5 godziny. W trakcie gotowania lekko solimy wywar.

Następnie przecedzamy wywar  do drugiego garnka. Ziemniaki obieramy, kroimy w kostkę. Wrzucamy na wrzący, przecedzony wywar na ok. 15 min - do miękkich ziemniaków. W międzyczasie przygotowujemy ogórki. Obieramy je ze skórki i kroimy w drobną kostkę. Podsmażamy ogórki na patelni, na czubatej łyżce masła.

 Tak przygotowane ogórki wrzucamy do zupy oraz wlewamy sok w ilości, która zapewni odpowiednią kwaśność zupie. Gotujemy jeszcze chwilkę. Na koniec wlewamy do zupy kwaśną śmietanę połączoną z mąką. Zagęszczamy zupę. Śmietanę należy przed wlaniem do zupy zahartować odrobiną gorącego wywaru. Zdejmujemy garnek z ognia, doprawiamy cukrem, maggi i pieprzem do smaku. Dodajemy jeszcze czubatą łyżkę masła i posypujemy obficie posiekaną natką.

Zupa ogórkowa naszej babci Kseni gotowa!

Nasze rady:

Z mięsa i warzyw pozostałych po wywarze możemy usmażyć kotlety ziemniaczane, nadziewane pysznym farszem.

https://rajchelewa.blogspot.com/2025/10/kotlety-ziemniaczane-nadziewane-miesem.html

Placek ucierany ze śliwkami i kruszonką

Proste ciasto na oleju. Każda gospodyni, nawet niedoświadczona poradzi sobie z nim doskonale. Ciasto zawsze się udaje, jest przepyszne i ekspresowe w wykonaniu. Można piec je z różnymi owocami, ale nam smakuje ten ze śliwkami najbardziej, szczególnie jesienią.

Składniki:

Ciasto:

• 1 kg śliwek
• 3 jaja L lub 4 M
• 1 cukier wanilinowy (16 g)
• 1/2 szklanka oleju
• 1/2 szklanka mleka
• 3/4 szklanki cukru
• 2 i 1/2 szklanki mąki tortowej
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• 1 łyżeczka sody oczyszczonej
• 1/2 łyżeczki cynamonu
• szczypta soli
• szklanka-250 ml

Kruszonka:

• 1 i1/2 szklanki mąki
• 70 g masła
• 70 g smalcu
• 3/4 szklanki cukru
• cukier wanilinowy (8 g)

Przygotowanie:

Najpierw przygotowujemy kruszonkę. Wszystkie składniki kruszonki wrzucamy do miski i łączymy rękami do konsystencji żwirku. Gotową kruszonkę wkładamy do lodówki.

Śliwki myjemy, przekrawamy na połówki i pozbawiamy pestek. Odstawiamy na bok.

Formę do ciasta o wymiarach 25x30 cm wykładamy papierem do pieczenia lub natłuszczamy i posypujemy bułką tartą.

Następnie wbijamy do dużej miski jajka, dodajemy sól, cukier i cukier wanilinowy. Ubijamy całość mikserem na puszystą masę (ok. 5 min). Do ubitej masy wlewamy mleko i olej, krótko mieszamy. Wsypujemy przesianą mąkę z sodą i proszkiem do pieczenia. Łączymy składniki mikserem. Ciasto wylewamy na blaszkę i układamy na nim śliwki skórką na dół.

Posypujemy śliwki cynamonem i kruszonką.

Tak przygotowany placek wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 °C (bez termoobiegu) na 50-55 min, najlepiej do suchego patyczka. 

Upieczone ciasto wyjmujemy od razu z piekarnika.

Placek ucierany ze śliwkami gotowy!

Placek można upiec z dowolnymi owocami, np. z jabłkami, rabarbarem, truskawkami, morelami. Wykorzystujemy owoce sezonowe.