MAKATKA

czwartek, 9 maja 2024

Syrop z kwiatów hyćki -czarnego bzu

Syrop z kwiatów hyćki -czarnego bzu

Czarny bez w Wielkopolsce nazywany jest hyćką i rośnie dosłownie wszędzie. Z kwiatów i owoców hyćki można robić pyszne soki, syropy i nalewki. Na dworze wiedeńskim cesarz Franciszka Józefa naleśniki z kwiatami czarnego bzu były często goszczącym przysmakiem. Syrop rozcieńczony z wodą smakuje jak najlepsza lemoniada. Ma też prozdrowotne właściwości, szczególnie pomaga w kaszlu i przeziębieniach.

Składniki:

  • 30-40 baldachów czarnego bzu ( w zależności od wielkości baldachów)
  • 1 kg cukru
  • sok z 3 cytryn

Sposób wykonania:

Z baldachów delikatnie odcinamy nożyczkami kwiaty, zostawiając możliwie jak najmniej łodyg, bo są gorzkawe. Tak przygotowane kwiaty wystawiamy na słońce na 1/2 godziny, aby pozbyć się muszek.





 Następnie robimy syrop z cukru i soku z cytryny ( nasza babcia dodawała zamiast cytryny kwasek cytrynowy- w latach 60-tych i 70-tych trudno było kupić cytryny). W tym celu zagotowujemy litr wody z cukrem i sokiem z cytryny. Cukier musi się rozpuścić w wodzie. Gorącym syropem zalewamy kwiaty. Użyłyśmy 3 litrowego szklanego słoja. 



Zalane kwiaty lekko dociskamy łyżką, aby całkowicie je zatopić w syropie. Przykrywamy słój ściereczką i odstawiamy na trzy dni. Raz dziennie delikatnie mieszamy całość. Po upływie trzech dni filtrujemy syrop przez sito wyłożone gazą. Zagotowujemy i przelewamy do wyparzonych szklanych słoiczków lub butelek. Zakręcamy szczelnie wieczka i odwracamy do góry dnem do ostygnięcia syropu. Przechowujemy syrop w ciemnym, chłodnym miejscu. Po otwarciu można syrop trzymać kilka dni w lodówce.

Magiczna moc czarnego bzu.

Kwiaty czarnego bzu zawierają dużo niezwykle zdrowych substancji, które sprawiają, że syrop z nich jest lekarstwem na gorączkę, działa moczopędnie, wspaniale odżywia włosy i paznokcie, można nim płukać chore gardło oraz leczyć zapalenie spojówek.

Dawniej przypisywano hyćce również magiczne właściwości. Miała być panaceum na wszelkie choroby, ale przynosić też szczęście i bogactwo, dlatego sadzono ją przy domach, oborach i stodołach.

 Leżenie pod hyćką miało cudownie uzdrawiać, a kwiaty działające leczniczo zbierano tyko w Noc Kupały.

 Czarny bez służył do przepowiadania przyszłości, jeśli zakwitł drugi raz jesienią, zwiastował smutek i śmierć młodej osoby w domostwie, odpoczywanie pod nim miało przynosić dobre plony i bogactwo.

UWAGA!

Czarny bez jest rośliną jadalną i leczniczą, ale tyko po obróbce termicznej lub ususzeniu. Wtedy traci substancje szkodliwe. Nie jadamy więc surowych owoców i kwiatów.

 

Wiosenny twarożek z rzodkiewką i szczypiorkiem

Wiosenny twarożek z rzodkiewką i szczypiorkiem

Prosta i ekspresowa propozycja śniadaniowa. Twaróg ze śmietaną, wiosennymi rzodkiewkami i szczypiorkiem. Dużo witamin, kolorów i smaków. Nareszcie wiosna na talerzu!

Składniki:

  • 250 g twarogu półtłustego
  • 300 ml śmietany ukwaszonej 18%
  • pęczek rzodkiewek
  • pęczek drobnego szczypiorku
  • sól i pieprz do smaku
  • dowolne pieczywo (u nas bułka paryska)

Sposób wykonania:

Twaróg przekładamy do miski i rozgniatamy widelcem. Dodajemy do niego śmietanę i przyprawy. Wszystko dokładnie łączymy. Do tak przygotowanego serka dodajemy rzodkiewkę pokrojoną w kosteczkę i posiekany szczypiorek.



Wiosenny twarożek do kanapek gotowy!

Nasze rady:

Rzodkiewkę możemy zetrzeć na tarce o grubych oczkach, ale wtedy twarożek nie będzie mocno chrupiący. Możemy też pokroić ją w plasterki. Wszystko kwestia gustu. Najważniejsze żeby smakowało!



 

Kompot z rabarbaru na zimę

Kompot z rabarbaru na zimę

Kilka słoików kompotu z rabarbaru w spiżarni naszej babci zawsze stało między kompotami śliwkowymi czy truskawkowymi. Te z rabarbaru nam smakowały najbardziej, dlatego i w naszej spiżarni nie może ich zabraknąć.

Składniki:

  • 2 kg rabarbaru
  • 5-6 słoików litrowych
  • 4 l wody
  • 6 goździków
  • 12 łyżek cukru (3 łyżki cukru na litr wody)

Sposób przyrządzenia:

Słoiki i nakrętki myjemy i wyparzamy.

Rabarbar myjemy, odcinamy końcówki z obu stron i kroimy w cząstki 1,5 -2 cm. Nie obieramy ze skórki-kompot będzie miał piękny, różowy kolor. Gotowy rabarbar przekładamy do słoików, do 2/3 wysokości. W dużym garnku gotujemy wodę z cukrem i goździkami. Gorącym syropem zalewamy rabarbar w słoikach (goździki wyławiamy).



  Słoiki zakręcamy i pasteryzujemy w garnku wyłożonym ściereczką, ustawione tak, aby się nie stykały w trakcie gotowania i były zalane wodą do połowy. Czas gotowania słoików to około 15 min od zagotowania.
   Gotowe słoiki wykładamy do ostygnięcia na suchą ściereczkę, odwracając do góry dnem.

Kompot z rabarbaru gotowy do spiżarni!

 

Kompot z rabarbaru

Kompot z rabarbaru

Domowy kompot z rabarbaru - jak u babci. Prosty i sprawdzony przepis na kompot rabarbarowy, który smakuje cudownie zarówno na ciepło, jak i po schłodzeniu. 

Składniki:

1 kg rabarbaru

2 litry wody

6-8 pełnych łyżek cukru

1 mała cytryna

Sposób wykonania:

Odcinamy obie końcówki łodygi. Łodyg nie obieramy. Dzięki temu kompot będzie miał piękny różowy kolor i więcej smaku. Każdą łodygę kroimy na małe kawałki. Łodygi mają się rozgotować, więc nie musimy ich kroić równiutko. Pokrojone łodygi dajemy do garnka o pojemności 3-4 l.

Zasypujemy cukrem i dorzucamy wyszorowaną i wyparzoną cytrynę przekrojoną na pół. Zalewamy rabarbar wodą. Gotujemy na mocnym ogniu. Gdy tylko woda się zagotuje, zmniejszamy moc palnika do takiej, by kompot tylko lekko mrugał. Kompot z rabarbaru gotujemy 15 minut. 




Po tym czasie wyłączamy go i gdy lekko przestygnie przecedzamy przez duże, gęste sitko. Odstawiamy kompot do przestudzenia. W upalne dni możemy go schłodzić w lodówce i podawać z kostką lodu.

 Domowy kompot z rabarbaru gotowy!

środa, 8 maja 2024

Ciasto śmietankowe z rabarbarem

Ciasto śmietankowe z rabarbarem

Proste ciasto na kwaśnej, gęstej śmietanie i oleju z rabarbarem. Zaczyna się krótki jak zawsze sezon na rabarbar, należy go wykorzystać, bo ciasta z nim są przepyszne.

Składniki:

  • 1/2 kg rabarbaru
  • 3 jaja duże lub 4 małe
  • 1 cukier wanilinowy
  • 1/2 szklanki oleju
  • 1/2 szklanki kwaśnej śmietany18%
  • 3/4 szklanki cukru
  • 2 i 1/2 szklanki mąki pszennej
  • 1 łyżeczka proszku do pieczenia
  • 1 łyżeczka sody oczyszczonej

Sposób wykonania:

Rabarbar myjemy i obieramy ze skórki. Kroimy na kawałki ok. 2 cm, przekładamy do miski i oprószamy cukrem. Odstawiamy na bok.

Formę okrągłą do ciasta o średnicy 26 cm wykładamy papierem do pieczenia na dnie i po bokach lub natłuszczamy i posypujemy bułką tartą.

Wszystkie składniki w temperaturze pokojowej.

Piekarnik nagrzewamy do 180 °C.



Wbijamy do misy miksera jajka, dodajemy cukier i cukier wanilinowy. Ubijamy jajka z cukrem na puszystą masę (ok. 5 min). Do ubitej masy wlewamy śmietanę i olej, krótko mieszamy. Wsypujemy przesianą mąkę z sodą i proszkiem do pieczenia. Łączymy składniki. Ciasto wylewamy na blaszkę i układamy na niej rabarbar bez soku, który wytworzył się po jego posłodzeniu.



Tak przygotowane ciasto wstawiamy do nagrzanego piekarnika do 180 °C ( bez termoobiegu) na 45-50 minut (do suchego patyczka). Po tym czasie wykładamy ciasto, studzimy i ewentualnie posypujemy cukrem pudrem.


Ciasto śmietankowe z rabarbarem gotowe!



 

Chleb na maślance

Chleb na maślance

Jeden z najsmaczniejszych chlebów pieczonych przez naszą babcię. Mocno chrupiący z wierzchu i wilgotny w środku. Długo utrzymuje świeżość dzięki maślance.

Składniki:

  • 500 g mąki pszennej typ 650
  • 300 ml maślanki
  • 50 ml ciepłej wody
  • 7 g suchych drożdży
  • 1 łyżeczka cukru
  • 2 łyżeczki soli
Sposób wykonania:

I etap

Wszystkie składniki w temperaturze pokojowej.

Ciepłą wodę łączymy z drożdżami, cukrem i dwiema łyżkami mąki. Mieszamy dobrze, przykrywamy ściereczką i odstawiamy do wyrośnięcia na 15 minut.




II etap

Do przesianej mąki wsypujemy sól, wlewamy maślankę i dodajemy wyrośnięte drożdże. Łączymy wszystkie składniki, wyrabiamy ciasto do momentu, aż będzie odchodziło od ręki. Formujemy kulę, wkładamy do miski, przykrywamy folią spożywczą i ściereczką. Odstawiamy w ciepłe miejsce na godzinę, Niech ciasto spokojnie rośnie.





III etap

Po godzinie jeszcze raz krótko zagniatamy ciasto, formujemy do kształtu naczynia, w którym będzie pieczone i odkładamy przykryte ściereczką do ponownego wyrośnięcia na 30 minut.

W tym czasie włączamy piekarnik na 210 °C. Do blaszki 25x12 cm wysmarowanej masłem i posypanej mąką wkładamy uformowany chleb i nacinamy go na środku, aby nie pękł w sposób niekontrolowany w trakcie pieczenia.



IV etap

Pieczemy chleb 30 minut w 210 °C. Po tym czasie dopiekamy chleb jeszcze 10-15 minut, do zarumienienia. Upieczony chleb wyjmujemy natychmiast z blaszki na kratkę kuchenną.



Chleb na maślance gotowy!

Wszystkie użyte do ciasta składniki powinny mieć temperaturę pokojową. Rozczyn i ciasto idealnie wyrośnie w temp. 25-30 °C.
Cukier w rozczynie jest obowiązkowy, bo jest pożywką dla drożdży, bez niego nie wyrosną.
Ciasto nie może stać w przeciągu, jeśli nie mamy odpowiedniego miejsca możemy je umieścić w piekarniku nagrzanym do 30 °C.
Wszystko wydaje się skomplikowane, ale po 2-3 razach, jeśli będziemy trzymać się kilku prostych reguł, chleby będą nam wychodziły jak malowane.



 

wtorek, 7 maja 2024

Galareta z żeberek wieprzowych

Galareta z żeberek wieprzowych

Galaretę z wieprzowiny robi się przeważnie z nóżek lub golonek, ale nie każdy lubi to mięso, a zwłaszcza skórki i tłuszczyk. Proponujemy więc mięso z żeberek z dodatkiem warzyw. Taka galareta jest równie smaczna i znacznie mniej tłusta.

Składniki:

  • 1/2 kg żeberek wieprzowych
  • 5-6 kurzych łapek
  • 1 duża marchew
  • 1 cebula w łupinie
  • 1/4 dużego selera
  • 3/4 szklanki zielonego groszku mrożonego
  • 2 listki laurowe
  • 3 kulki ziela angielskiego
  • sól i pieprz do smaku
  • 2 łyżki żelatyny spożywczej z przyprawami
  • 1 jajko ugotowane na twardo

Sposób wykonania:

Mięso myjemy, kurze łapki pozbawiamy pazurków. Przekładamy do garnka. Dodajemy obraną marchew i seler oraz cebulę w łupinie. Zalewamy całość wodą tak, aby tylko przykryła mięso i warzywa. Dorzucamy liście laurowe, ziele angielskie. Wstawiamy garnek na ogień i doprowadzamy do wrzenia. Zmniejszamy ogień , wywar tylko mrugać jak rosół i zbieramy szumowiny. W tym momencie dodajemy łyżeczkę soli i odrobinę pieprzu do smaku.

Gotujemy całość pod przykryciem, aż mięso będzie bardzo miękkie. U nas to trwało prawie trzy godziny.

W tym czasie groszek mrożony wrzucamy do wrzącej i osolonej wody i gotujemy 10-15 minut (do miękkości). Następnie odcedzamy groszek i studzimy.

Seler i marchewkę wyjmujemy z wywaru po godzinie, również studzimy.

W misce ( nasza ma średnicę 20 cm) układamy na dnie plaster jajka i wokół niego pokrojoną w kostkę marchewkę oraz groszek.

Miękkie mięso z żeberek oddzielamy od kości, szarpiemy i układamy na warzywach. Dodajemy resztę marchewki i selera pokrojonego w kostkę żeby zapełnić 3/4 miski.

Wywar przecedzamy i dopełniamy gorącą wodą, aby mieć 1 litr płynu. Podgrzewamy go, zestawiamy z ognia i dodajemy żelatynę. Dokładnie mieszamy do rozpuszczenia żelatyny. Próbujemy czy wywar jest dosyć słony, ewentualnie dosalamy. Zalewamy ostrożnie gotowym, gorącym płynem mięso w misce. Studzimy i wstawiamy do lodówki na kilka godzin do całkowitego stężenia. Gotową galaretę podajemy skropioną sokiem z cytryny lub octem (polecamy ocet ryżowy).

Galareta z żeberek wieprzowych gotowa!