Karp wigilijny tradycyjny

Karp smażony w głębokim tłuszczu, polany masełkiem, rumiany i chrupiący. Marynowany przed smażeniem w cytrynie i cebuli. Marynata zabija mulisty smak, dzięki temu jest równie smaczny jak karp moczony w mleku. Tak przyrządzony karp to nasz faworyt wśród ryb wigilijnych.

Składniki:

marynata

• cytryna – jeden plaster na każde półdzwonko
• cebula krojona w plastry, po dwa plastry na półdzwonko
• sól, pieprz
• półdzwonka karpia w ilości potrzebnej
• mąka do obtaczania kawałków ryby
• olej do smażenia
• masło (na każdy kawałek ryby pół łyżeczki)

Sposób przyrządzenia:

Gotowe półdzwonka karpia układamy w misce przekładając plastrami cytryny i cebuli. Zawijamy miskę z rybą dosyć szczelnie folią spożywczą i odstawiamy do lodówki, najlepiej na całą noc.

W wigilię wyjmujemy karpia z lodówki na godzinę przed smażeniem, osączamy z marynaty. Następnie posypujemy rybę pieprzem, solą i obtaczamy w mące. Nadmiar mąki strzepujemy. Kładziemy rybę na mocno rozgrzany olej. Oleju ma być dużo, rybę smażymy w głębokim tłuszczu.

 Karpia usmażonego na rumiano i chrupiącego przekładamy do naczynia żaroodpornego. Na każdy kawałek ryby kładziemy masło i oprószamy go solą. Gotowy półmisek wkładamy do piekarnika na 1/2 godziny. Temperatura pieca ma być nieduża, 120 °C.

Karp wigilijny tradycyjny gotowy!

Ryb jadano zawsze dużo w wigilię i ta tradycja nie zaginęła do dziś. Tak wyglądała klasyczna polska wigilia przedstawiona w ” Kucharce szlacheckiej” Marii Marciszewskiej, podręczniku dla pań domu z drugiej połowy XIX w. :

” ZUPA MIGDAŁOWA z ryżem i rodzenkami, a druga jaka komu się podoba, barszcz z uszkami albo zupa rybna z farszem.

SZCZUPAK NA SZARO w kwasie z cytryną i rodzenkami.

OKUNIE POSYPANE JAJAMI oblane masłem.

SZCZUPAK NA ŻÓŁTO, zimny, w całku, z szafranem i rodzenkami na stole postawiony.

KARP CAŁY NA ZIMNO, z rumianym sosem, z rodzenkami na stole postawiony.

PASZTET Z CHUCHEREK ( wątróbek rybnych) we francuzkim cieście.

LIN W GALARECIE, można także stawić na stole.

KARASIE SMAŻONE z czerwoną kapustą.”

Tu następuje cała lista słodyczy lądujących na wigilijnym stole. Widzimy, że ilość różnorodnych ryb w dziewiętnastowiecznym menu świątecznym jest pokaźna, a to skromna ziemiańska wigilia. Na wsi jadało się oczywiście biedniej lecz tak samo uroczyście. W domach magnackich było jeszcze bogaciej!

 

Sałatka z buraczków wyśmienita

Sałatkę z buraczków wyśmienitą polecamy na wyjątkowe okazje. Jest wyborna i do tego prezentuje się doskonale. Można ją podać do różnych mięs pieczonych, smażonych czy gotowanych. Sałatka z buraczków wyśmienita jest uniwersalna.

Składniki:

• 2 średnie buraki
• 3 ogórki konserwowe
• 1 mała cebula
• 1/2 papryki czerwonej marynowanej
• mała puszka kukurydzy
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
• 3 łyżki oleju słonecznikowego lub rzepakowego
• łyżka soku z cytryny lub octu ryżowego
• czubata łyżeczka cukru lub łyżka miodu
• sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania:

Buraki umyte, w łupinach zalewamy w rondelku wodą i gotujemy pod przykryciem 45 minut licząc od zagotowania. Następnie wylewamy z nich wodę gorącą i zalewamy je zimną wodą. Odstawiamy do przestudzenia. W tym czasie kroimy w kostkę pozostałe warzywa. Kukurydzę osączamy z zalewy. Przekładamy do miski.

Przestudzone buraki obieramy ze skórki i trzemy na tarce o grubych oczkach. Dodajemy do nich pozostałe warzywa oraz przyprawy. Mieszamy całość, odstawiamy do lodówki do schłodzenia.

Świąteczna sałatka z buraczków wyśmienita gotowa!

 

Świąteczny jabłecznik lukrowany

Proste i szybkie ciasto babkowe z jabłkami, mocno polukrowane, czyli jabłecznik pachnący cynamonem i migdałami sprawdzi się w świątecznym menu. Szczególnie, gdy jesteśmy zabiegani i nie mamy czasu na bardziej skomplikowane wypieki. Jabłeczniki to przecież tradycyjne polskie ciasta bez których trudno wyobrazić sobie Boże Narodzenie.

Składniki:

Masa jabłkowa:

• 1,5 kg jabłek
• 1/2 szklanki cukru
• szklanka rodzynek sułtańskich
• 1 łyżeczka cynamonu
• 2 łyżki kaszki manny
• opakowanie kisielu cytrynowego

Ciasto:

• 160 g mąki pszennej tortowej
• 130 g mąki ziemniaczanej
• 180 g cukru
• 1 duży cukier wanilinowy 16 g
• 250 g masła
• 2 łyżeczki proszku do pieczenia
• 6 jajek M
• 1/2 łyżeczki olejku migdałowego

Lukier:

• 1 białko
• 100-150 g cukru pudru

Sposób przygotowania:

Jabłka obieramy i ścieramy na tarce o grubych oczkach . Przekładamy do garnka i dusimy razem z cukrem i cynamonem przez 15 minut. Wyłączamy ogień i dodajemy do jabłek kaszkę mannę oraz kisiel rozpuszczony w 1/2 szklanki wody. Wsypujemy rodzynki. Dokładnie mieszamy. . Odstawiamy do przestudzenia.






Blaszkę prostokątną 18 cm x 28 cm wykładamy papierem do pieczenia lub smarujemy masłem. Piekarnik nagrzewamy do 180 °C ( góra-dół bez termoobiegu).

Oddzielamy żółtka od białek. Białka ubijamy ze szczyptą soli na sztywną pianę. Odkładamy na bok.

Miękkie masło przekładamy do misy miksera, dodajemy cukier i cukier wanilinowy, ucieramy. 

Dodajemy po jednym żółtku i ucieramy dalej, aż składniki się połączą.

W międzyczasie mąkę tortową i ziemniaczaną przesiewamy do osobnej miski i łączymy z proszkiem do pieczenia.






Następnie do ciasta dosypujemy obie mąki i proszek do pieczenia. Wlewamy olejek migdałowy. Miksujemy krótko, tylko do połączenia składników. Na koniec dajemy pianę z białek i delikatnie łyżką wtłaczamy ją do ciasta.






2/3 ciasta wykładamy do przygotowanej blaszki. Delikatnie układamy na nim jabłka. Następnie na jabłka wykładamy drugą część ciasta. Wyrównujemy wierzch.






Ciasto pieczemy w piekarniku na drugim poziomie od dołu przez 45-50 minut.

Po upieczeniu ciasto od razu wyjmujemy z piekarnika i chwilę studzimy. Następnie wierzch polewamy lukrem.






Lukier:

Białko ucieramy z cukrem pudrem w miseczce na gładką masę. Lukier ma być gęsty i lać się jak miód. Jeśli jest zbyt rzadki dodajemy trochę cukru pudru. Jeśli za gęsty odrobinę wody.






Świąteczny jabłecznik lukrowany na cieście babkowym gotowy!

 

Wigilijna kapusta z łazankami

Kapusta należy do potraw wigilijnych obowiązkowych w wielu regionach Polski. Nazywano ją niekiedy postnym bigosem i przyrządzano z doskonale ukiszonej kapusty, na oleju lnianym, z dużą ilością grzybów leśnych suszonych, cebuli oraz aromatycznych przypraw, czyli kminku, liści laurowych, ziela angielskiego. Dosładzano ją miodem i wzbogacano suszonymi śliwkami. Kapustę wigilijną podawano również z grochem, na przykład w Wielkopolsce albo z łazankami. Dzisiaj przygotujemy postną kapustę z łazankami.

Składniki:

• 1/2 kg kapusty kiszonej
• garść grzybów suszonych
• garść śliwki suszonej wędzonej
• 1 duża cebula
• 2 łyżki mąki
• 4 łyżki oleju
• łyżka cukru
• 4 liście laurowe
• 4 ziarenka ziela angielskiego
• pół łyżeczki kminku mielonego
• 1 łyżka sosu sojowego
• 1 łyżka maggi
• sól i pieprz do smaku
• szklanka łazanek gotowych

Sposób wykonania:

Grzyby zalewamy letnią wodą i moczymy całą noc. Rano gotujemy do miękkości w wodzie, w której się moczyły, uprzednio posoliwszy ją. Ugotowane grzyby przecedzamy. Wywar z gotowania grzybów zachowujemy.

 Kapustę siekamy drobniej i przekładamy do głębokiej patelni z pokrywą. Zalewamy dwiema szklankami wody z kranu i wywarem z grzybów. Dodajemy liście laurowe, ziele angielskie, kminek pokrojone śliwki (najlepiej użyć śliwki wędzone lub suszone polskie, nie polecamy śliwek kalifornijskich ponieważ nie są tak aromatyczne jak nasze węgierki). 

Dusimy kapustę pod przykryciem, aż zmięknie. Po 30-40 minutach, kiedy kapusta już dojdzie i trochę odparuje robimy zasmażkę. Na patelnię wlewamy olej i podsmażamy na nim na szklisto pokrojoną w drobną kostkę cebulę oraz posiekane drobniej grzyby (jak drobno pokroimy grzyby zależy od naszych indywidualnych upodobań). Do podsmażonej cebuli i grzybów wsypujemy mąkę. Energicznie mieszamy, ok. 1 – 2 minuty, aby mąka zgubiła surowy smak. Zasmażkę dajemy do kapusty, mieszamy do połączenia składników. Na koniec solimy, jeśli jest potrzeba, dajemy pieprz i cukier, który złamie kwaśny smak kapusty oraz sos sojowy i maggi.

Łazanki gotujemy osobno według instrukcji na opakowaniu, odcedzamy i łączymy z gorącą kapustą najlepiej tuż przed podaniem na stół.

Wigilijna kapusta z łazankami gotowa!

 

Rosół z pierożkami z mięsem

Delikatny rosół wieprzowo -drobiowy z małymi pierożkami z mięsa z rosołu. Pyszna propozycja na świąteczny obiad.

Składniki:

Rosół:

• 2 nóżki z kurczaka
• 60 dkg biodrówki z kością
• włoszczyzna ( 3 średniej wielkości marchewki, 1 duża pietruszka, 1 średni seler, 1 por, pęczek natki pietruszki)
• trzy gałązki mrożonego lubczyku lub 2 łyżki maggi, pęczek zielonej pietruszki
• sól, pieprz czarny, ziele angielskie, liść laurowy, dwa kapelusze suszonych grzybów
• 1 cebula w łupinie lub podpieczona na suchej patelni

Farsz:

• mięso z rosołu
• sól i pieprz do smaku
• 2 łyżki bułki tartej
• 1/4 szklanki rosołu
• 1 marchew i pietruszka z rosołu
• 1 duża cebula

Ciasto na pierożki:

• 3 szklanki mąki
• 1 szklanka wrzątku
• 2 łyżki miękkiego masła lub 2 łyżki oleju rzepakowego
• 1 łyżeczka soli

Sposób przyrządzenia:

Nóżki i biodrówkę myjemy, wkładamy do dużego garnka (ok. 5 l). Następnie wrzucamy wszystkie obrane i umyte warzywa w całości. Dodajemy pieprz czarny (10 ziarenek), ziele angielskie (5 ziarenek), 4 liście laurowe, lubczyk, pół pęczka pietruszki i grzybki i zalewamy całość wodą tak, aby zawartość garnka całkowicie przykryć. Rosół po zagotowaniu solimy i zostawiamy na ogniu tylko „mrugający” na co najmniej 1,5 godziny. Po 1,5 godziny przyprawiamy go wg uznania, gotujemy jeszcze godzinę. Po tym czasie przecedzamy go. Doprawiamy do smaku.

Mięso obieramy i razem z jedną marchewką, pietruszką oraz obraną i pokrojoną w cząstki cebulą przepuszczamy przez maszynkę do mielenia. Farsz przyprawiamy solą, pieprzem. Dolewamy odrobinę rosołu i dosypujemy 2 łyżki bułki tartej oraz garść posiekanej natki. Mieszamy. Odstawiamy do lodówki na 1/2 godziny.

Ciasto:

Do wrzątku dodajemy sól, dokładnie mieszamy, aż sól się rozpuści. Następnie do dużej miski przesiewamy mąkę, dorzucamy żółtko i masło lub olej. Mieszamy wszystko łyżką i pomału wlewamy wrzątek. Kiedy składniki wstępnie się połączą zaczynamy ciasto wyrabiać rękami do momentu, aż będzie odchodziło od ręki i będzie gładkie. W końcowej fazie możemy wyrabiać ciasto na stolnicy. Jeśli się będzie kleiło do blatu lekko podsypujemy mąką. Na koniec oprószamy ciasto mąką, zostawiamy na stolnicy przykryte ściereczką na ok. 1/2 godziny, aby " odpoczęło".

Lepimy pierożki.

Wałkujemy ciasto na grubość ok. 2 mm i wykrawamy kółka trochę mniejsze niż na pierogi (np. literatką). 

Nakładamy farsz i zlepiamy tak, jak pierogi, w półkole, ale po zlepieniu łączymy końce każdego pierożka na zakładkę. Ulepione pierożki przykrywamy ściereczką, aby nie wysychały. 

Wstawiamy duży garnek wody, do którego dodajemy 3 ziarenka ziela angielskiego i 2 liście laurowe. Kiedy woda zagotuje się wrzucamy pierożki partiami i doprowadzamy do wrzenia, delikatnie mieszając łyżką, aby nie przywarły do dna garnka. Po wypłynięciu pierożków na wierzch zmniejszamy ogień i delikatnie gotujemy je jeszcze ok. 2 min. Gotowe pierożki odcedzamy, rozkładamy na talerze, zalewamy rosołem i posypujemy  posiekaną drobno natką pietruszki.

Świąteczny rosół drobiowy z pierożkami gotowy!

 

Murzynek korzenny na średnią blaszkę

Nie zdążyłyśmy upiec piernika na święta, nie szkodzi! Zrobimy szybkiego murzynka z łyżką przyprawy do piernika. Ciasto będzie wilgotne, puszyste o delikatnie korzennym aromacie. Będzie pachniało w całym domu. Pieczenie murzynka potrwa chwilę, a efekt nas zaskoczy bardzo pozytywnie. Przyozdobimy murzynka korzennego świątecznie. Ciasto wszystkim się spodoba i posmakuje. Zwłaszcza dzieci będą zachwycone, bo nasz murzynek to ciasto lekkie, mocno czekoladowe, z dodatkiem przyprawy piernikowej smakuje doskonale.

Składniki:

• 2 szklanki mąki tortowej (250 ml)
• 3 jajka M
• 2 łyżki kakao
• 1/2 kostki masła
• 1 czubata łyżka przyprawy do piernika
• 3 łyżki powideł śliwkowych
• 1 szklanka mleka
• 1 czubata łyżeczka sody oczyszczonej
• 3/4 szklanki cukru

Polewa czekoladowa:

• 100 g czekolady mlecznej
• 3-4 łyżki mleka
• 1 łyżka masła
• 2 łyżki wiórków kokosowych

Sposób wykonania:

Wszystkie składniki w temperaturze pokojowej.

Forma o wymiarach 28x18 cm, wyłożona papierem do pieczenia na dnie.

Masło podgrzewamy w rondelku, aż się roztopi. Studzimy je i wlewamy do miski miksera. Dodajemy jajka, cukier, powidła, przyprawę do piernika i całość miksujemy do połączenia składników. Następnie wsypujemy mąkę i kakao, mieszamy. Na koniec sodę łączymy z mlekiem i wlewamy do ciasta. Krótko mieszamy, tylko do połączenia składników.

Gotowe ciasto przelewamy do blaszki. Wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 °C (góra-dół bez termoobiegu) na 40 minut (do suchego patyczka). Po tym czasie wyjmujemy ciasto z piekarnika i studzimy.

Polewa czekoladowa.

Czekoladę z mlekiem i masłem roztapiamy w kąpieli wodnej. Lekko przestudzoną wylewamy na wierzch zimnego ciasta. Ozdabiamy wiórkami kokosowymi.

Szybki murzynek o piernikowym smaku gotowy!

Krokiety z kapustą i pieczarkami

Nasze krokiety to idealny dodatek do barszczu wigilijnego lub do klasycznego barszczu czerwonego.

Składniki:

farsz

• 40 dkg kapusty kiszonej z marchewką
• 40 dkg pieczarek
• 1 cebula
• sól i pieprz do smaku
• 2 łyżki oleju
• 2-3 liście laurowe
• 5 kulek ziela angielskiego
• 1 łyżka cukru
• szczypta kminku mielonego
• 1 łyżka sosu sojowego jasnego
• 2 łyżki bułki tartej

naleśniki

• 2 szklanki mleka
• 340 g mąki pszennej
• 2 łyżki oleju
• olej do smażenia
• 2 jajka
• szklanka gorącej, przegotowanej wody
• szczypta soli

dodatkowo

• 2 jajka
• szklanka bułki tartej

Sposób wykonania:

Smażymy naleśniki.

Mleko przelewamy do miski. Wbijamy jajka, dodajemy sól i dokładnie roztrzepujemy całość rózgą. Wsypujemy przesianą mąkę, wlewamy 2 łyżki oleju. Mieszamy ciasto do połączenia składników. Masa ma być gładka, bez grudek. Na koniec cienkim strumieniem wlewamy gorącą wodę, mieszamy intensywnie. Gotowe ciasto odstawiamy na 15-20 minut.

Rozgrzewamy dobrze patelnię, natłuszczamy ją olejem tylko trochę i wlewamy porcję ciasta. Rozprowadzamy po całej powierzchni patelni. Naleśniki na krokiety mają być jak najcieńsze. Nie musimy ich przyrumieniać ponieważ będziemy je jeszcze podsmażać po napełnieniu farszem.

Układamy usmażone naleśniki jeden na drugim, aby się ogrzewały. Będą bardziej elastyczne.






Przygotowujemy farszu.

Pieczarki i cebulę kroimy drobno. Na patelni rozgrzewamy olej. Szklimy na nim cebulę i dorzucamy pieczarki. Przyprawiamy solą i pieprzem. Smażymy do momentu, aż cały płyn odparuje.

Kapustę zalewamy wodą (1 szklanka), dodajemy cukier, liść laurowy, kminek i ziele angielskie. Gotujemy do miękkości, czyli ok. 20-30 minut. Odcedzamy, odciskamy lekko z nadmiaru płynu i siekamy drobno. 






 Dokładamy do pieczarek. Przyprawiamy pieprzem i sosem sojowym. Mieszamy farsz do połączenia składników. Możemy dodać na koniec łyżkę masła. Studzimy farsz i wsypujemy do niego 2 czubate łyżki bułki tartej, łączymy całość.










Zawijamy, panierujemy i smażymy krokiety.

Na każdy naleśnik nakładamy łyżkę farszu i zawijamy go jak roladę. 






Na dużej patelni rozgrzewamy olej. Jajka rozbijamy w jednej misce, lekko je solimy. Do drugiej wsypujemy bułkę tartą. Panierujemy krokiety i podsmażamy na rumiano z obu stron na średnim ogniu. Podajemy je z z barszczem czerwonym.






Krokiety z kapustą kiszoną i pieczarkami gotowe!

Naleśniki na krokiety zaparzane wrzątkiem

Ciasto naleśnikowe na krokiety różni się trochę od ciasta na naleśniki z serem czy dżemem. Musi być na tyle elastyczne i cienkie, by w trakcie zawijania krokietów nie pękało, dlatego najczęściej dodajemy do niego wodę gazowaną. Jest jeszcze jeden sposób, który zapewni nam naleśniki idealne do zawijania krokietów. Ciasto należy zaparzyć wrzątkiem.

Składniki:

• 2 szklanki mleka
• 320 g mąki pszennej
• 2 łyżki oleju
• olej do smażenia
• 2 jajka
• szklanka gorącej, przegotowanej wody
• szczypta soli

Sposób wykonania:

Składniki ciasta powinny mieć temperaturę pokojową.

Mleko przelewamy do miski. Wbijamy jajka, dodajemy sól i dokładnie roztrzepujemy całość rózgą. Wsypujemy przesianą mąkę, wlewamy 2 łyżki oleju. Mieszamy całość do połączenia składników. Masa ma być gładka, bez grudek. Na koniec cienkim strumieniem wlewamy gorącą wodę, mieszamy intensywnie. Gotowe ciasto odstawiamy na 15-20 minut.

Ciasto na naleśniki do krokietów jest dosyć rzadkie, o konsystencji kremówki, dzięki temu naleśniki wychodzą cieniutkie.

Ilość mąki możemy regulować, aby uzyskać odpowiednią gęstość ciasta.

Rozgrzewamy dobrze patelnię, natłuszczamy ją olejem tylko trochę i wlewamy porcję ciasta. Rozprowadzamy po całej powierzchni patelni. Naleśniki na krokiety mają być jak najcieńsze. Nie musimy ich przyrumieniać ponieważ będziemy je jeszcze podsmażać po napełnieniu farszem.

Nasze naleśniki smażyłyśmy na patelni o średnicy 20 cm. Wyszło nam z tej porcji ciasta 25 naleśników.

Ciasto budyniowe na petitkach

 Proste, pyszne ciasto budyniowe na ciasteczkach petit beurre, polane białą czekoladą i posypane orzeszkami ziemnymi. Delicje w sam raz na Sylwestra i karnawał.

Składniki:

krem budyniowy:

• 200 g masła 82%
• 2 budynie po 40 g bez cukru orzechowe lub czekoladowe
• 600 ml mleka
• 6 łyżek cukru
• 1 cukier wanilinowy

dodatkowo:

• 30 ciasteczek petit beurre
• 100 g białej czekolady
• 3-4 łyżki śmietanki
• 1/2 szklanki orzeszków ziemnych
• 200 g masy kajmakowej z puszki

Sposób wykonania:

Najpierw robimy krem budyniowy.

Do rondelka o grubym dnie wlewamy mleko (1/2 szklanki mleka odlewamy do miseczki) i wstawiamy na ogień umiarkowany. Odłożone mleko łączymy z budyniami, cukrem i cukrem wanilinowym. Dobrze mieszamy.

Wrzące mleko zestawiamy z ognia, wlewamy do niego masę budyniową, mieszamy i wstawiamy ponownie na ogień. Stale mieszamy do zagotowania budyniu. W trakcie gotowania mogą powstawać grudki, nie przejmujemy się tym, jeśli będziemy energicznie mieszać, masa na koniec zrobi się gładka. W momencie, gdy na powierzchni budyniu powstaną pierwsze „wulkany” zestawiamy go z ognia i przelewamy do miski. Przykrywamy folią spożywczą „w kontakt”, aby nie tworzył się na powierzchni kożuch i odstawiamy do przestygnięcia do temperatury pokojowej. Masło również ma mieć temperaturę pokojową. Jest to ważne, ponieważ krem nam w trakcie łączenia obu mas się nie zwarzy, gdy jego składniki będą miały podobną temperaturę!

Teraz do misy miksera wrzucamy masło i rozbijamy je na puch. Następnie w 3-4 etapach dorzucamy masę budyniową. Mieszamy ją tylko do połączenia składników, nie za długo.

Składamy ciasto.

Na dnie blaszki (u nas kwadratowa o boku 20 cm) układamy warstwę ciastek, na niej 1/2 kremu i ciasteczka. Następnie układamy pozostałą warstwę kremu i ciasteczka na wierzchu. Ciasto wstawiamy do lodówki na 3-4 godziny.

Po tym czasie wierzchnią warstwę ciasta smarujemy lekko podgrzaną masą kajmakową i posypujemy posiekanymi orzeszkami ziemnymi.

Przygotowujemy polewę.

W kąpieli wodnej rozpuszczamy czekoladę ze śmietanką. Wylewamy gotową polewę na wierzch ciasta.

Pyszne ciasto budyniowe bez pieczenia gotowe!

Modra kapusta z jabłkiem i żurawiną

Czerwona kapusta na ciepło z jabłkami i żurawiną  jest doskonałym dodatkiem do kaczki, gęsi pieczonej. W Wielkopolsce daniem świątecznym bardzo popularnym jest zestaw - gęś, modra kapusta i pyzy na parze, ale modra kapusta na ciepło świetnie komponuje się też z pieczenią, zrazami lub schabowym.

Składniki:

• 1/2 główki kapusty czerwonej (po poszatkowaniu 300 g)
• 1 czubata łyżka smalcu gęsiego lub 2 łyżki masła
• 1 cebula
• 2 goździki
• 1 łyżka cukru
• 2 łyżki octu ryżowego lub sok z połowy cytryny
• przyprawy: sól, pieprz
• 1 duże jabłko
• 1/2 szklanki suszonej żurawiny

Sposób wykonania:

Szatkujemy drobno kapustę, zalewamy wrzątkiem i po kilku minutach odcedzamy.

Następnie zalewamy odcedzoną kapustę zimną wodą do połowy ( 300 ml). Wsypujemy płaską łyżeczkę soli, przykrywamy pokrywką i gotujemy. Kiedy woda zacznie wrzeć wrzucamy do kapusty pokrojone w kostkę jabłko (może być ze skórką), żurawinę oraz 2 goździki. Gotujemy kapustę do miękkości, lecz tak, aby się nie rozgotowała (ok. 20 min).

Na patelni rozgrzewamy tłuszcz, podsmażamy na nim do zeszklenia drobno pokrojoną cebulę. Kiedy cebula będzie gotowa podsypujemy ją mąką i mieszamy intensywnie, robimy zasmażkę. Mąkę podsmażamy 1-2 min, żeby straciła surowy smak, ale się nie zrumieniła.

 Łączymy zasmażkę z kapustą i przyprawiamy do smaku octem lub cytryną, pieprzem, cukrem i solą . Można na koniec dodać 2 łyżki tłuszczu z upieczonego drobiu dla wzbogacenia smaku kapusty. Tak robiła nasza babcia. Oczywiście wtedy, gdy kapustę serwowała do pieczonego drobiu, np. kaczki lub gęsi.

Modra kapusta na ciepło z jabłkiem i żurawiną gotowa!

Zupa grzybowa z kaszą gryczaną- wigilijna

Nasza babcia Ksenia gotowała na wigilię zupę grzybową z kaszą gryczaną. Jedliśmy ją całe święta. Tradycję podawania tej zupy w wigilię przeniosłam do mojego domu, mąż ją uwielbia. Teraz mamy na stole dwie zupy- barszcz czerwony z uszkami i grzybową babci Kseni, zwaną barszczem szarym. Grzyby z kaszą to połączenie bardzo smaczne, zupa rozgrzewa i zaostrza apetyt.

Składniki:

• 2 szklanki suszonych grzybów

• 2 litry wywaru warzywnego lub wody

• 3/4 szklanki kaszy gryczanej palonej

• 1/2 szklanki oleju

• 1 duża cebula

• 2 czubate łyżki mąki

• 2 liście laurowe

• kilka ziaren ziela angielskiego

• sól, pieprz

• 2 łyżki octu 10%

• 1 łyżka cukru

• ewentualnie maggi do smaku

Sposób przyrządzenia:

Grzyby (najlepiej dzień wcześniej) starannie płuczemy, zalewamy gorącym bulionem warzywnym lub wrzącą wodą i odstawiamy do namoczenia. 

Następnego dnia gotujemy je w wywarze, w którym się moczyły do miękkości, ok. godziny. Przecedzamy przez gęste sito, wywar zachowujemy i dalej gotujemy z kaszą gryczaną i pokrojonymi w paski grzybami. Dorzucamy do wywaru liście laurowe, ziele angielskie, solimy szczyptą soli.

 W tym czasie rozgrzewamy na patelni olej, kroimy w drobną kostkę cebulę i szklimy ją na oleju. Do zeszklonej cebuli dodajemy dwie łyżki mąki, dobrze mieszamy. Minutę – dwie trzymamy zasmażkę na ogniu. Tak przygotowaną zasmażką zaciągamy zupę. Na koniec doprawiamy zupę solą, pieprzem, cukrem i zakwaszamy octem. Kaszę w zupie gotujemy ok. 15 min, aby nie była bardzo rozgotowana.

 Barszcz wigilijny grzybowy gotowy!

W naszej rodzinie nazywa się tę postną zupę wigilijną barszczem szarym, jadamy ją tylko w wigilię i następnego dnia, jeśli oczywiście coś zostanie. Czekamy na ten wyjątkowy barszcz cały rok!

Barszcz szary to bardzo stara zupa, gotowała ją już nasza prababcia Wiktoria. Jej pochodzenia należy szukać we wschodniej Polsce, na Kresach i Podkarpaciu, gdzie grzyby i kasza gryczana były bardzo popularnymi składnikami przeróżnych dań.

Barszcz szary ma według wierzeń naszych przodków moc magiczną, tak jak zresztą wszystkie potrawy podawane w tym wyjątkowym, jedynym w roku dniu. Przecież jest w nim gryka, która jest znakiem bogactwa i dostatku, mająca przynieść pieniądze, szczęście w interesach. Są w nim grzyby uważane przez starożytnych Rzymian za pokarm bogów. Słowianie byli przekonani natomiast, że odstraszają złe duchy i chronią przed czarami. Dlatego też zupy grzybowej nie może zabraknąć na naszym stole w Wigilię!