sobota, 20 grudnia 2025

Szarlotka świąteczna z pianką truskawkową

Ciasto jest wyśmienite, wielowarstwowe począwszy od kruchego, migdałowego spodu poprzez warstwę jabłek lekko kwaskowych o cytrynowym smaku, poprzez piankę truskawkową i na koniec kruchy, chrupiący wierzch. Szarlotka smakuje wybornie i prezentuje się szykownie. Polecamy ją na bożonarodzeniową wieczerzę.

Składniki:

  • 1,8 kg jabłek przed obraniem
  • 1 galaretka cytrynowa
  • 2 łyżki kaszki manny
  • 4 łyżki cukru

ciasto:

  • 2,5 szklanki mąki pszennej typ 550
  • 150 g zimnego masła
  • 50 g zimnego smalcu
  • 4 żółtka
  • 100 g cukru pudru + puder do posypania ciasta po upieczeniu
  • 8 g cukru wanilinowego
  • kilka kropel aromatu migdałowego
  • 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia
  • 1 łyżka kwaśnej śmietany
  • szczypta soli
  • 2 łyżki bułki tartej

pianka budyniowa:

  • 4 białka
  • szczypta soli
  • 5 łyżek cukru
  • 8 g cukru wanilinowego
  • 4 łyżki oleju rzepakowego
  • 2 budynie truskawkowe lub malinowe

Sposób wykonania:

Ciasto.

Mąkę z proszkiem do pieczenia przesiewamy do dużej miski. Dodajemy sól i krótko mieszamy łyżką. Następnie schłodzone masło i smalec trzemy na tarce o dużych oczkach, maczając je co jakiś czas w mące. Krótko wyrabiamy, aż powstanie ciasto jak kruszonka. Dodajemy żółtka, śmietanę, cukier puder, aromat migdałowy i cukier wanilinowy. Zagniatamy rękami ciasto tylko do połączenia składników. Kruchego ciasta nie wyrabiamy długo. Masło, jajka i śmietana powinny być zimne, z lodówki. Gotowe ciasto wkładamy do dwóch woreczków -1/3 ciasta wkładamy do zamrażarki, 2/3 do lodówki na pół godziny.



Masa jabłkowa.

Jabłka obieramy i ścieramy na grubych oczkach tarki. Przekładamy do garnka, dusimy razem z cukrem  przez 15 minut licząc od zagotowania. Odparowujemy jak najwięcej płynu. Wyłączamy ogień i dodajemy do gorącej masy galaretkę rozpuszczoną w 1/4 szklanki wody i kaszkę mannę. . Dokładnie mieszamy i odkładamy masę jabłkową do lekkiego przestudzenia.



Pieczemy szarlotkę.

Schłodzone ciasto dzielimy na dwie części- 3/4 i 1/4. Wałkujemy większą część ciasta najlepiej na papierze do pieczenia, przekładamy na blaszkę o wymiarach 28x18 cm, i nakłuwamy widelcem. Podpiekamy spód w piekarniku nagrzanym do 180 °C przez 10 minut.



W tym czasie ubijamy pianę. Białka umieszczamy w misce. Dodajemy do nich szczyptę soli i ubijamy na sztywno, dodając stopniowo cukier oraz cukier wanilinowy. Kiedy cukier się rozpuści, a piana będzie sztywna wsypujemy budynie oraz wlewamy olej. Teraz całość miksujemy na małych obrotach do połączenia składników.



Wykładamy na podpieczone, gorące ciasto bułkę tartą i masę jabłkową. Na niej układamy piankę budyniową.


Na koniec ścieramy na tarce ciasto z zamrażarki i układamy je na wierzchu.

Wstawiamy jabłecznik do piekarnika nagrzanego do 180 °C na 35-40 minut. Jeśli w trakcie pieczenia góra nam się zbyt zarumieni przykrywamy ją papierem do pieczenia. My przykryłyśmy ciasto 10 minut przed końcem pieczenia.



Upieczoną szarlotkę zostawiamy w piekarniku i trzymamy ją jak sernik, czyli przy wyłączonym piecu i lekko uchylonych drzwiczkach, aż wystygnie. Następnie wkładamy ją do lodówki na kilka godzin, aby masa jabłkowa dobrze zastygła. Wtedy nasza szarlotka będzie dobrze się kroiła i trzymała formę, ale z doświadczenia wiemy, że ciepłą też można jeść, ponieważ jest przepyszna.

Szarlotkę możemy na koniec posypać cukrem pudrem.



Szarlotka świąteczna z pianką budyniową gotowa!

 

Śledź z jabłkiem i cebulą w śmietanie



Tradycyjny polski śledź w śmietanie. Do niego ziemniaki w mundurkach. Danie często podawane w poście.

Składniki:

  • 500 g filetów śledzia w oleju a la matias
  • 300 g śmietany gęstej, kwaśnej 18%
  • 2 średnie cebule
  • 1 duże jabłko
  • łyżka soku z cytryny
  • sól, pieprz do smaku
  • 10-12 ziemniaków

Sposób wykonania:

Śledzie w śmietanie robimy kilka godzin przed wydaniem na stół, aby trochę postały w lodówce. Będą smaczniejsze. Najpierw kroimy cebulę w piórka lub w półkrążki. Przekładamy ją do miski, solimy i morzymy, czyli wyciskamy dobrze w rękach, aby puściła trochę soku i zmiękła. Może my zamiast morzyć przelać na sitku wrzątkiem Posypujemy pieprzem. Śledzie kroimy na drobniejsze kawałki, skrapiamy sokiem z cytryny. Łączymy z cebulą. Jabłko razem ze skórką kroimy w drobną kostkę. Dorzucamy do śledzia. Dodajemy olej ze śledzi i śmietanę. Mieszamy całość, wstawiamy do lodówki.

Ziemniaki myjemy dokładnie ( nie obieramy). Zalewamy gorącą wodą, solimy i gotujemy do miękkości, to jest 25-30minut od zagotowania. Ugotowane ziemniaki odcedzamy i zostawiamy w garnku pod przykryciem na kilka minut, niech dojdą.


Śledź z jabłkiem i cebulą w śmietanie gotowy!

 

piątek, 19 grudnia 2025

Bigos świąteczny

Dobry bigos świąteczny to wizytówka każdego domu. Trochę czasu trzeba mu poświęcić, ale warto!

Na świątecznym stole będzie królem wszystkich potraw. W polskiej tradycji obowiązkowe danie świąteczne!

Składniki:

  • 1 kg kiszonej kapusty
  • 1 kg różnych mięs wieprzowych (łopatka, szynka, żeberka)
  • 30 dkg kiełbasy dobrze uwędzonej
  • 20 dkg boczku wędzonego
  • garść śliwek wędzonych, suszonych bez pestek
  • 2-3 dkg grzybów suszonych
  • 2 łyżki miodu lub cukru
  • 3-4 szklanki rosołu lub wywaru z mięsa i kości
  • 2 duże cebule
  • 150 g smalcu
  • 4-6 liści laurowych
  • łyżeczka kminku (może być mielony)
  • 5-8 ziaren ziela angielskiego
  • czubata łyżeczka papryki mielonej słodkiej
  • czubata łyżeczka pieprzu ziołowego
  • pieprz grubo mielony
  • 200 ml czerwonego wytrawnego wina
Sposób przyrządzenia:

Na głębokiej patelni rozgrzewamy smalec i wrzucamy pokrojone w kostkę mięsa. Obsmażamy je na rumiano. Dodajemy jedną cebulę, rumienimy ją. Solimy całość, zalewamy 1-2 szklankami rosołu i dusimy mięsa pod przykryciem do miękkości. Jeśli za dużo płynu ubyło w trakcie duszenia uzupełniamy go gorącą wodą.




W garnku o pojemności 4 litrów gotujemy pokrojoną kapustę, w dwóch szklankach rosołu (bez przykrycia).



Grzyby zalewamy wodą, najlepiej kilka godzin wcześniej lub poprzedniego dnia i w wodzie, w której się moczyły gotujemy je 30 minut. Wodę z grzybów przelewamy do kapusty. Grzyby kroimy w paski i wrzucamy do kapusty. Śliwki moczymy we wrzątku, aż napęcznieją. Kroimy je również w paski, wrzucamy do kapusty. Gotowe mięsa przekładamy do garnka z bigosem. Patelnię zalewamy winem i z całym smakiem z pieczenia mięs dajemy do bigosu.

Następnie boczek kroimy w kostkę i wytapiamy na rozgrzanej patelni na łyżce smalcu. Dodajemy do boczku pokrojoną w plasterki kiełbasę i cebulę pokrojoną w kostkę. Podsmażamy wszystko doskonale, wrzucamy do bigosu. Przyprawiamy bigos zielem angielskim, pieprzem, kminkiem i liściem laurowym. Dodajemy miód. Gotujemy bigos jeszcze chwilę, mieszając od czasu do czasu, aby się nie przypalił. Bigos ugotowany!

Wstawiamy go do lodówki po wystudzeniu i następnego dnia podgrzewamy 10-15 minut. "Przepalamy" bigos, będzie smaczniejszy. Możemy podgrzewać bigos jeszcze 2-3 razy, dopiero wtedy nabierze mocy i koloru. Dlatego bigos gotujemy dwa - trzy dni przed świętami. Dobry bigos potrzebuje czasu.




Bigos świąteczny gotowy!

Nasze rady:

Proporcje mięsiw i kapusty w bigosach bywają różne. W naszym rodzinnym domu było tak: 1 kilogram kapusty na 1,5 kilograma mięsa, boczku, wędliny.

Można również zastosować nieco inne, równie doskonałe proporcje: 1 kilogram kapusty kiszonej, 1/2 kilograma kapusty świeżej ( koniecznie sparzonej) na 1 kilogram mięsa, boczku, wędliny.

Mięsa mogą być różne, najlepiej mieszane, czyli wołowe, wieprzowe, drobiowe i dziczyzna pasuje. Koniecznie dodajmy do bigosu sos z pieczenia mięs dla smaku i koloru.

Grzyby do bigosu moczymy i gotujemy osobno, bo w kiszonej kapuście nie zmiękną. Ugotowane kroimy w paski i razem z wodą z gotowania dajemy do bigosu.

Doszliśmy wreszcie do sedna sprawy, mianowicie najlepszy bigos to taki, który nie jest od razu po przyrządzeniu podawany do stołu, ale taki, który był przynajmniej 2-3 razy odgrzewany. Ugotujmy więc bigos kilka dni przed przyjęciem i „przepalmy” go, tak, jak robili to nasi przodkowie.



 

Barszcz czerwony na wigilię

Barszcz wigilijny z buraków gotujemy na warzywach. Jest to barszcz postny czyli bezmięsny, ale smakuje wybornie, dzięki dużej ilości warzyw i owoców w nim zawartych. Nie trzeba do niego robić wcześniej zakwasu z buraków a i tak jest doskonały. Może dzięki jednemu sekretnemu składnikowi, który babcia Zosia dodawała do niego. Podobno najlepsze barszcze robi się w Wielkopolsce!

Składniki na wazę 3l:

  • 2,5 do 3 kg buraków
  • 1 duży seler
  • 1 duży por
  • 1 duża cebula
  • 4 duże marchewki
  • 2 pietruszki (korzeń)
  • garść suszonych prawdziwków lub podgrzybków
  • 2 jabłka (kwaśne, np. boskop)
  • szklanka soku z wiśni lub winogron
  • 3-4 ząbki czosnku
  • 5 śliwek wędzonych suszonych
  • garść majeranku
  • 4 łyżki octu spirytusowego, ew. sok z jednej cytryny
  • 2-3 łyżki oleju słonecznikowego
  • 5 liści laurowych
  • 6-8 kulek ziela angielskiego
  • sól, pieprz do smaku

Sposób wykonania:

Barszcz robimy dzień przed wigilią. Musi naciągnąć smakami, będzie pyszny, nasycony, o głęboko rubinowym kolorze. Bierzemy się więc do pracy!

Do garnka o pojemności 5-6 l, im większy tym lepiej, wrzucamy obrane, umyte i przekrojone na pół seler, marchew, pietruszkę, cebulę i por. Dodajemy liście laurowe, ziele angielskie. Zalewamy wodą, tak, aby przykryła warzywa. Doprowadzamy całość do wrzenia. Teraz solimy wywar, zmniejszamy ogień do minimum i gotujemy go ok. 30-40 minut. Po tym czasie wyciągamy 3 marchewki i pół selera ( wykorzystamy je do sałatki jarzynowej), dodajemy połowę porcji buraków, obranych i pokrojonych w plastry. Drugą połowę buraków zawijamy szczelnie w folię spożywczą i pieczemy w piekarniku nagrzanym do 180 °C przez 40 minut, do miękkości. Dalej do wywaru wrzucamy grzyby, śliwki wędzone, czosnek rozgnieciony lekko i gotujemy jeszcze ok. 30 minut.

W tym czasie obieramy wcześniej upieczone i przestudzone buraki. Ścieramy je na tarce o grubych oczkach. Kładziemy na wierzch barszczu, nie mieszamy. Jabłka kroimy w ósemki razem ze skórką, pozbawiamy gniazd nasiennych, kładziemy na buraki, posypujemy całość majerankiem, pieprzem, solą. Wlewamy sok z wiśni lub winogron ( jeśli nie mamy soku dajemy 2 łyżki cukru). Wlewamy ocet, lekko ugniatamy całość i doprowadzamy do wrzenia. Nie gotujemy! Wyłączamy ogień, przykrywamy pokrywką, odstawiamy w chłodne miejsce na noc. Babcia dawała barszcz do schowanka przy kuchni, ja wykładam na balkon, ale do lodówki też można odłożyć.

W wigilię podgrzewamy barszcz, przed samym podaniem na stół, przecedzamy przez sito, dodajemy olej słonecznikowy i próbujemy. Ewentualnie doprawiamy do smaku.



Barszcz czerwony postny na wigilię gotowy!

Do barszczu koniecznie uszka z grzybami. 


https://rajchelewa.blogspot.com/2024/12/uszka-luksusowe-do-barszczu-wigilijnego.html

Nasze rady:

 Częste podgrzewanie barszczu powoduje, że traci on piękny buraczkowy kolor, staje się bury.

Do barszczu wybieramy buraki okrągłe, czerwone i soczyste. Część z nich pieczemy. Upieczone mają intensywniejszy smak i kolor. W czasach naszych babć buraki z ogrodu przydomowego były idealnie soczyste i rubinowe. Wcale nie trzeba było ich piec, a barszcz miał piękny kolor i intensywny smak.

Barszcz gotujemy jak rosół, czyli ma tylko pyrkać, będzie klarowny.

Wigilijny barszcz jak każda potrawa podana na stół tego dnia ma magiczne znaczenie. Wierzono dawniej, że buraki zapewniały długowieczność i urodę, jabłka miłość i zdrowie, grzyby uważano za pokarm bogów, śliwki miały odpędzać złe moce i gwarantować długowieczność. Zaczarujmy więc gości barszczem wigilijnym, niech da im moc na cały przyszły rok!


 

Sałatka jarzynowa z żurawiną w sosie curry

Polecamy jarzynową w nieco innej odsłonie. Wzbogaconą o żurawinę suszoną i majonez o smaku curry. Tym razem dodałyśmy do tradycyjnej sałatki tyko dwa nowe składniki, które nieco ją odmieniły i jednocześnie bardzo podbiły smak naszej sałatki. Nam bardzo smakowała i na pewno znajdzie się w naszym świątecznym menu. Zwłaszcza, że żurawina to taki mocno tradycyjny polski, bożonarodzeniowy owoc. Curry zaś wniesie malutki powiew egzotyki i nowoczesności.

Składniki:

  • 3 marchewki ugotowane
  • 1/2 ugotowanego, średniego selera
  • 2 gałązki selera naciowego
  • 1 duże kwaśne jabłko
  • 3 jajka ugotowane na twardo
  • 3-4 ogórki konserwowe
  • puszka groszku konserwowego
  • 1/2 szklanki suszonej żurawiny
  • 4 łyżki majonezu
  • 1 łyżka przyprawy curry
  • sól do smaku

Sposób przygotowania:

Ogórki konserwowe, jabłko razem ze skórką, jajka, seler naciowy, marchew i seler kroimy w drobną kostkę. Groszek z puszki osączamy na sitku, dodajemy do sałatki. Na koniec dorzucamy żurawinę. Całość doprawiamy jedną niepełną łyżeczką soli i płaską łyżeczką pieprzu drobno zmielonego. Dajemy majonez i czubatą łyżkę przyprawy curry. Wszystkie składniki sałatki delikatnie mieszamy. Odstawiamy do lodówki na 1 - 2 godziny do schłodzenia. W tym czasie smaki się "przegryzą". Teraz możemy spróbować sałatkę i ewentualnie doprawić pieprzem i solą do smaku.


Do sałatki jarzynowej dodajemy majonez gęsty i kremowy o łagodnym smaku, aby nie zdominował smaku jarzyn. Dajemy dużo jabłka twardego i chrupiącego, ponieważ poprawia ono konsystencję sałatki (lubimy w sałatce składnik chrupiący). Możemy dorzucić do naszej sałatki 2 ziemniaki ugotowane i pokrojone w kostkę, ale bez nich sałatka też jest smaczna.



Sałatka jarzynowa w sosie curry gotowa!


 

Babka czekoladowa korzenna

Proste ciasto mieszane rózgą, polane czekoladą, lekko korzenne, gotowe w godzinę. Wilgotne i mocno czekoladowe!

Składniki:

ciasto:
  • 3 jajka M
  • 150 g cukru
  • 8 g cukru wanilinowego
  • szczypta soli
  • 120 ml oleju bezzapachowego
  • 150 ml mleka
  • 230 g mąki tortowej
  • 20 g kakao
  • 10 g przyprawy do piernika
  • 5 g proszku do pieczenia

dodatkowo:
  • 100 ml mleka + 4-5 łyżek do nasączenia ciasta
  • 100 g czekolady gorzkiej do 60% kakao
Sposób wykonania:

Formę okrągłą o wymiarach 22 lub 24 cm smarujemy masłem i oprószamy bułką tartą lub wykładamy papierem do pieczenia na dnie i po bokach. Piekarnik rozgrzewamy do temp. 180°C (góra-dół bez termoobiegu). Użyłyśmy foremki do babki ozdobnej, ale możemy wziąć tortownicę, Przy większej średnicy formy ciasto nam się mniej wybrzuszy i będzie lepiej układać się na paterze.



Do dużej miski wbijamy jajka, dodajemy szczyptę soli, cukier i cukier wanilinowy. Ubijamy masę rózgą 2-3 minuty, aż trochę się napuszy.




Do tak ubitej masy wlewamy olej i mleko. Krótko mieszamy. Na koniec przesiewamy mąkę z proszkiem do pieczenia, przyprawą do piernika i kakao. Mieszamy składniki ciasta tylko do ich połączenia.

Przelewamy ciasto do formy. Wyrównujemy i stukamy foremką o blat 2-3 razy, aby pozbyć się nadmiaru powietrza w cieście.



Tak przygotowane ciasto wkładamy do nagrzanego piekarnika i pieczemy do 40 minut (do suchego patyczka).

Upieczone ciasto wyjmujemy z piekarnika, lekko studzimy, wyjmujemy z formy, układamy do góry spodem i nasączamy mlekiem. Następnie polewamy czekoladą roztopioną z mlekiem w kąpieli wodnej. Polewa powinna być lekko przestudzona. Możemy posypać ciasto dodatkowo gotową posypką.




Babka czekoladowa korzenna z polewą gotowa!

czwartek, 18 grudnia 2025

Pasztet z suszoną śliwką


Prosty i szybki pasztet, którego bazą jest mięso z rosołu. Z dodatkiem suszonych śliwek smakuje wybornie. Idealne smarowidło na świąteczny stół.

Składniki:

  • 60 dkg mięsa z rosołu (udka z kurczaka, łopatka i karkówka)
  • 1 marchew i pietruszka z rosołu
  • 1 cebula
  • 1/2 szklanki suszonej śliwki
  • 3/4 szklanki mleka
  • 1 kajzerka
  • 3 jajka
  • sól i pieprz do smaku
  • 1/2 łyżeczki pieprzu ziołowego
  • 1/2 łyżeczki papryki słodkiej
  • 1 płaska łyżka majeranku
  • 1/2 szklanki rosołu

foremka 25x14 cm

Sposób wykonania:

Kajzerkę zamaczamy w letnim mleku. Śliwki zalewamy wrzątkiem.

Mięso razem z cebulą, marchewką i pietruszką mielimy dwukrotnie w maszynce do mięsa. Mielimy również odcedzone śliwki. Przekładamy wszystko do dużej miski. Wbijamy jajka, dorzucamy bułkę razem z mlekiem i przyprawy. Pasztet wyrabiamy rękami, dokładnie. Im lepiej będzie wyrobiony tym będzie bardziej aksamitny i smaczny. Jeśli jest bardzo zwarty dodajemy rosół.

Przekładamy go do foremki (keksówki), wygładzamy górę dłonią zwilżoną wodą.



Tak przygotowany pasztet wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180 °C (góra-dół bez termoobiegu) i pieczemy 40-50 minut.

Upieczony pasztet wyjmujemy od razu z piekarnika.

Możemy go jeść na ciepło lub przestudzony i schłodzony w lodówce.

środa, 17 grudnia 2025

Karp wigilijny tradycyjny

Karp smażony w głębokim tłuszczu, polany masełkiem, rumiany i chrupiący. Marynowany przed smażeniem w cytrynie i cebuli. Marynata zabija mulisty smak, dzięki temu jest równie smaczny jak karp moczony w mleku. Tak przyrządzony karp to nasz faworyt wśród ryb wigilijnych.

Składniki:

marynata

  • cytryna – jeden plaster na każde półdzwonko
  • cebula krojona w plastry, po dwa plastry na półdzwonko
  • sól, pieprz
  • półdzwonka karpia w ilości potrzebnej
  • mąka do obtaczania kawałków ryby
  • olej do smażenia
  • masło (na każdy kawałek ryby pół łyżeczki)
Sposób przyrządzenia:

Gotowe półdzwonka karpia układamy w misce przekładając plastrami cytryny i cebuli. Zawijamy miskę z rybą dosyć szczelnie folią spożywczą i odstawiamy do lodówki, najlepiej na całą noc.



W wigilię wyjmujemy karpia z lodówki na godzinę przed smażeniem, osączamy z marynaty. Następnie posypujemy rybę pieprzem, solą i obtaczamy w mące. Nadmiar mąki strzepujemy. Kładziemy rybę na mocno rozgrzany olej. Oleju ma być dużo, rybę smażymy w głębokim tłuszczu.



 Karpia usmażonego na rumiano i chrupiącego przekładamy do naczynia żaroodpornego. Na każdy kawałek ryby kładziemy masło i oprószamy go solą. Gotowy półmisek wkładamy do piekarnika na 1/2 godziny. Temperatura pieca ma być nieduża, 120 °C.

Karp wigilijny tradycyjny gotowy!



Ryb jadano zawsze dużo w wigilię i ta tradycja nie zaginęła do dziś. Tak wyglądała klasyczna polska wigilia przedstawiona w ” Kucharce szlacheckiej” Marii Marciszewskiej, podręczniku dla pań domu z drugiej połowy XIX w. :

” ZUPA MIGDAŁOWA z ryżem i rodzenkami, a druga jaka komu się podoba, barszcz z uszkami albo zupa rybna z farszem.

SZCZUPAK NA SZARO w kwasie z cytryną i rodzenkami.

OKUNIE POSYPANE JAJAMI oblane masłem.

SZCZUPAK NA ŻÓŁTO, zimny, w całku, z szafranem i rodzenkami na stole postawiony.

KARP CAŁY NA ZIMNO, z rumianym sosem, z rodzenkami na stole postawiony.

PASZTET Z CHUCHEREK ( wątróbek rybnych) we francuzkim cieście.

LIN W GALARECIE, można także stawić na stole.

KARASIE SMAŻONE z czerwoną kapustą.”

Tu następuje cała lista słodyczy lądujących na wigilijnym stole. Widzimy, że ilość różnorodnych ryb w dziewiętnastowiecznym menu świątecznym jest pokaźna, a to skromna ziemiańska wigilia. Na wsi jadało się oczywiście biedniej lecz tak samo uroczyście. W domach magnackich było jeszcze bogaciej!

 

Sałatka z buraczków wyśmienita

Sałatkę z buraczków wyśmienitą polecamy na wyjątkowe okazje. Jest wyborna i do tego prezentuje się doskonale. Można ją podać do różnych mięs pieczonych, smażonych czy gotowanych. Sałatka z buraczków wyśmienita jest uniwersalna.

Składniki:

  • 2 średnie buraki
  • 3 ogórki konserwowe
  • 1 mała cebula
  • 1/2 papryki czerwonej marynowanej
  • mała puszka kukurydzy
  • 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
  • 3 łyżki oleju słonecznikowego lub rzepakowego
  • łyżka soku z cytryny lub octu ryżowego
  • czubata łyżeczka cukru lub łyżka miodu
  • sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania:

Buraki umyte, w łupinach zalewamy w rondelku wodą i gotujemy pod przykryciem 45 minut licząc od zagotowania. Następnie wylewamy z nich wodę gorącą i zalewamy je zimną wodą. Odstawiamy do przestudzenia. W tym czasie kroimy w kostkę pozostałe warzywa. Kukurydzę osączamy z zalewy. Przekładamy do miski.



Przestudzone buraki obieramy ze skórki i trzemy na tarce o grubych oczkach. Dodajemy do nich pozostałe warzywa oraz przyprawy. Mieszamy całość, odstawiamy do lodówki do schłodzenia.



Świąteczna sałatka z buraczków wyśmienita gotowa!

 

wtorek, 16 grudnia 2025

Świąteczny jabłecznik lukrowany

Proste i szybkie ciasto babkowe z jabłkami, mocno polukrowane, czyli jabłecznik pachnący cynamonem i migdałami sprawdzi się w świątecznym menu. Szczególnie, gdy jesteśmy zabiegani i nie mamy czasu na bardziej skomplikowane wypieki. Jabłeczniki to przecież tradycyjne polskie ciasta bez których trudno wyobrazić sobie Boże Narodzenie.

Składniki:

    Masa jabłkowa:

  • 1,5 kg jabłek
  • 1/2 szklanki cukru
  • szklanka rodzynek sułtańskich
  • 1 łyżeczka cynamonu
  • 2 łyżki kaszki manny
  • opakowanie kisielu cytrynowego
  • Ciasto:

  • 160 g mąki pszennej tortowej
  • 130 g mąki ziemniaczanej
  • 180 g cukru
  • 1 duży cukier wanilinowy 16 g
  • 250 g masła
  • 2 łyżeczki proszku do pieczenia
  • 6 jajek M
  • 1/2 łyżeczki olejku migdałowego
  • Lukier:

  • 1 białko
  • 100-150 g cukru pudru
  • Sposób przygotowania:

    Jabłka obieramy i ścieramy na tarce o grubych oczkach . Przekładamy do garnka i dusimy razem z cukrem i cynamonem przez 15 minut. Wyłączamy ogień i dodajemy do jabłek kaszkę mannę oraz kisiel rozpuszczony w 1/2 szklanki wody. Wsypujemy rodzynki. Dokładnie mieszamy. . Odstawiamy do przestudzenia.


    Blaszkę
    prostokątną 18 cm x 28 cm wykładamy papierem do pieczenia lub smarujemy masłem. Piekarnik nagrzewamy do 180 °C ( góra-dół bez termoobiegu).

    Oddzielamy żółtka od białek. Białka ubijamy ze szczyptą soli na sztywną pianę. Odkładamy na bok.

    Miękkie masło przekładamy do misy miksera, dodajemy cukier i cukier wanilinowy, ucieramy. 

    Dodajemy po jednym żółtku i ucieramy dalej, aż składniki się połączą.

    W międzyczasie mąkę tortową i ziemniaczaną przesiewamy do osobnej miski i łączymy z proszkiem do pieczenia.



    Następnie do ciasta dosypujemy obie mąki i proszek do pieczenia. Wlewamy olejek migdałowy. Miksujemy krótko, tylko do połączenia składników. Na koniec dajemy pianę z białek i delikatnie łyżką wtłaczamy ją do ciasta.



    2/3 ciasta wykładamy do przygotowanej blaszki. Delikatnie układamy na nim jabłka. Następnie na jabłka wykładamy drugą część ciasta. Wyrównujemy wierzch.



    Ciasto pieczemy w piekarniku na drugim poziomie od dołu przez 45-50 minut.

    Po upieczeniu ciasto od razu wyjmujemy z piekarnika i chwilę studzimy. Następnie wierzch polewamy lukrem.



    Lukier:

    Białko ucieramy z cukrem pudrem w miseczce na gładką masę. Lukier ma być gęsty i lać się jak miód. Jeśli jest zbyt rzadki dodajemy trochę cukru pudru. Jeśli za gęsty odrobinę wody.


    Świąteczny jabłecznik lukrowany na cieście babkowym gotowy!

 

Wigilijna kapusta z łazankami

Kapusta należy do potraw wigilijnych obowiązkowych w wielu regionach Polski. Nazywano ją niekiedy postnym bigosem i przyrządzano z doskonale ukiszonej kapusty, na oleju lnianym, z dużą ilością grzybów leśnych suszonych, cebuli oraz aromatycznych przypraw, czyli kminku, liści laurowych, ziela angielskiego. Dosładzano ją miodem i wzbogacano suszonymi śliwkami. Kapustę wigilijną podawano również z grochem, na przykład w Wielkopolsce albo z łazankami. Dzisiaj przygotujemy postną kapustę z łazankami.

Składniki:

  • 1/2 kg kapusty kiszonej
  • garść grzybów suszonych
  • garść śliwki suszonej wędzonej
  • 1 duża cebula
  • 2 łyżki mąki
  • 4 łyżki oleju
  • łyżka cukru
  • 4 liście laurowe
  • 4 ziarenka ziela angielskiego
  • pół łyżeczki kminku mielonego
  • 1 łyżka sosu sojowego
  • 1 łyżka maggi
  • sól i pieprz do smaku
  • szklanka łazanek gotowych

Sposób wykonania:

Grzyby zalewamy letnią wodą i moczymy całą noc. Rano gotujemy do miękkości w wodzie, w której się moczyły, uprzednio posoliwszy ją. Ugotowane grzyby przecedzamy. Wywar z gotowania grzybów zachowujemy.

 Kapustę siekamy drobniej i przekładamy do głębokiej patelni z pokrywą. Zalewamy dwiema szklankami wody z kranu i wywarem z grzybów. Dodajemy liście laurowe, ziele angielskie, kminek pokrojone śliwki (najlepiej użyć śliwki wędzone lub suszone polskie, nie polecamy śliwek kalifornijskich ponieważ nie są tak aromatyczne jak nasze węgierki). 

Dusimy kapustę pod przykryciem, aż zmięknie. Po 30-40 minutach, kiedy kapusta już dojdzie i trochę odparuje robimy zasmażkę. Na patelnię wlewamy olej i podsmażamy na nim na szklisto pokrojoną w drobną kostkę cebulę oraz posiekane drobniej grzyby (jak drobno pokroimy grzyby zależy od naszych indywidualnych upodobań). Do podsmażonej cebuli i grzybów wsypujemy mąkę. Energicznie mieszamy, ok. 1 – 2 minuty, aby mąka zgubiła surowy smak. Zasmażkę dajemy do kapusty, mieszamy do połączenia składników. Na koniec solimy, jeśli jest potrzeba, dajemy pieprz i cukier, który złamie kwaśny smak kapusty oraz sos sojowy i maggi.

Łazanki gotujemy osobno według instrukcji na opakowaniu, odcedzamy i łączymy z gorącą kapustą najlepiej tuż przed podaniem na stół.



Wigilijna kapusta z łazankami gotowa!

 

Rosół z pierożkami z mięsem


Delikatny rosół wieprzowo -drobiowy z małymi pierożkami z mięsa z rosołu. Pyszna propozycja na świąteczny obiad.

Składniki:

Rosół:
  • 2 nóżki z kurczaka
  • 60 dkg biodrówki z kością
  • włoszczyzna ( 3 średniej wielkości marchewki, 1 duża pietruszka, 1 średni seler, 1 por, pęczek natki pietruszki)
  • trzy gałązki mrożonego lubczyku lub 2 łyżki maggi, pęczek zielonej pietruszki
  • sól, pieprz czarny, ziele angielskie, liść laurowy, dwa kapelusze suszonych grzybów
  • 1 cebula w łupinie lub podpieczona na suchej patelni
Farsz:
  • mięso z rosołu
  • sól i pieprz do smaku
  • 2 łyżki bułki tartej
  • 1/4 szklanki rosołu
  • 1 marchew i pietruszka z rosołu
  • 1 duża cebula
Ciasto na pierożki:
  • 3 szklanki mąki
  • 1 szklanka wrzątku
  • 2 łyżki miękkiego masła lub 2 łyżki oleju rzepakowego
  • 1 łyżeczka soli

Sposób przyrządzenia:

Nóżki i biodrówkę myjemy, wkładamy do dużego garnka (ok. 5 l). Następnie wrzucamy wszystkie obrane i umyte warzywa w całości. Dodajemy pieprz czarny (10 ziarenek), ziele angielskie (5 ziarenek), 4 liście laurowe, lubczyk, pół pęczka pietruszki i grzybki i zalewamy całość wodą tak, aby zawartość garnka całkowicie przykryć. Rosół po zagotowaniu solimy i zostawiamy na ogniu tylko „mrugający” na co najmniej 1,5 godziny. Po 1,5 godziny przyprawiamy go wg uznania, gotujemy jeszcze godzinę. Po tym czasie przecedzamy go. Doprawiamy do smaku.




Mięso obieramy i razem z jedną marchewką, pietruszką oraz obraną i pokrojoną w cząstki cebulą przepuszczamy przez maszynkę do mielenia. Farsz przyprawiamy solą, pieprzem. Dolewamy odrobinę rosołu i dosypujemy 2 łyżki bułki tartej oraz garść posiekanej natki. Mieszamy. Odstawiamy do lodówki na 1/2 godziny.

Ciasto:

Do wrzątku dodajemy sól, dokładnie mieszamy, aż sól się rozpuści. Następnie do dużej miski przesiewamy mąkę, dorzucamy żółtko i masło lub olej. Mieszamy wszystko łyżką i pomału wlewamy wrzątek. Kiedy składniki wstępnie się połączą zaczynamy ciasto wyrabiać rękami do momentu, aż będzie odchodziło od ręki i będzie gładkie. W końcowej fazie możemy wyrabiać ciasto na stolnicy. Jeśli się będzie kleiło do blatu lekko podsypujemy mąką. Na koniec oprószamy ciasto mąką, zostawiamy na stolnicy przykryte ściereczką na ok. 1/2 godziny, aby " odpoczęło".




Lepimy pierożki.

Wałkujemy ciasto na grubość ok. 2 mm i wykrawamy kółka trochę mniejsze niż na pierogi (np. literatką). 



Nakładamy farsz i zlepiamy tak, jak pierogi, w półkole, ale po zlepieniu łączymy końce każdego pierożka na zakładkę. Ulepione pierożki przykrywamy ściereczką, aby nie wysychały. 



Wstawiamy duży garnek wody, do którego dodajemy 3 ziarenka ziela angielskiego i 2 liście laurowe. Kiedy woda zagotuje się wrzucamy pierożki partiami i doprowadzamy do wrzenia, delikatnie mieszając łyżką, aby nie przywarły do dna garnka. Po wypłynięciu pierożków na wierzch zmniejszamy ogień i delikatnie gotujemy je jeszcze ok. 2 min. Gotowe pierożki odcedzamy, rozkładamy na talerze, zalewamy rosołem i posypujemy  posiekaną drobno natką pietruszki.


Świąteczny rosół drobiowy z pierożkami gotowy!