Barszcz czerwony do uszek lub pierożków

Szybki barszczyk idealny do małych pierożków z mięsem to specjalność naszej babci Kseni. Barszczyk prosty do ugotowania. Pierożki możemy ulepić wcześniej, większą ilość i zamrażać. Po odmrożeniu i ugotowaniu są tak smaczne jak świeżo lepione.

Składniki:

• 2 uda z kurczaka
• 4 średnie buraki
• 1 duża marchew
• 1 mały seler
• sok z 1/2 cytryny
• 2 ząbki czosnku
• przyprawy: sól, pieprz
• 2 łyżki maggi
• 1 łyżeczka cukru
• 2 grzybki suszone
• 2 liście laurowe
• 4-5 ziarenek ziela angielskiego
• 1 czubata łyżka majeranku suszonego
• 3-4 łyżki koncentratu buraczanego
• 1/2 pęczka natki pietruszki

Sposób wykonania:

Umyte udka wkładamy do garnka, zalewamy 2 l wody, zagotowujemy. W trakcie gotowania szumujemy wywar i zmniejszamy ogień. Dodajemy seler, marchewkę i grzybki. Solimy zupę, wrzucamy liście laurowe i ziele angielskie. Gotujemy zupę pod przykryciem 40-50 min, aż mięso będzie miękkie. Pokrywka ma być uchylona, a zupa ma tylko mrugać.

Ugotowane udka kurczaka wyjmujemy z garnka (użyjemy je do pierożków) i dokładamy buraczki (obrane i w przekrojone na połówki) . Kiedy warzywa są już miękkie odstawiamy garnek z ognia, wyciągamy buraczki, trzemy je na tarce o grubych oczkach, wrzucamy ponownie do barszczu, który w tym momencie uzyska głęboki, buraczkowy kolor. Przyprawiamy zupę – dodajemy zmiażdżony czosnek, majeranek, sok z cytryny lub ocet, cukier, doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Dodajemy koncentrat buraczany. Przecedzamy przez sito. Nie gotujemy go już tylko podgrzewamy, aby nie stracił intensywnego koloru.

Barszcz czerwony do uszek lub pierożków gotowy!

Dokładny przepis na pierożki z mięsem do barszczu, które można zamrażać:

 https://rajchelewa.blogspot.com/2024/10/pierozki-z-miesem-do-zamrozenia.html

Jabłecznik migdałowy z kruszonką

 Takie ciasto piekła na Boże Narodzenie nasza babcia Ksenia. Świąteczny jabłecznik, smak naszego dzieciństwa, aromatyczny, wilgotny i ten cudowny, migdałowy akcent!

Składniki:

Ciasto na dużą blachę( 25x35 cm)

• 3 i 1/2 szklanki mąki
• 250g zimnego masła
• 1 cukier wanilinowy
• 4 żółtka
• 3 łyżki kwaśnej śmietany( 18 %),
• 1/2 szklanki cukru
• 2 łyżeczki proszku do pieczenia
• kilka kropli aromatu migdałowego

Kruszonka:

• czubata łyżka masła
• 2 łyżki cukru
• 3 łyżki mąki
• kilka kropli aromatu migdałowego

Masa jabłkowa:

• 2 i 1/2 kg jabłek
• 1 galaretka cytrynowa
• 1/3 szklanki cukru
• 4 białka jajek
• 1 budyń śmietankowy lub waniliowy bez cukru
• łyżeczka cynamonu

Bita śmietana:

• 200 ml kremówki 30%
• 2 łyżki cukru pudru
• 1 śmietan-fix
• pół łyżeczki cynamonu

Sposób przygotowania:

W pierwszej kolejności przygotowujemy masę jabłkową ponieważ musi wystygnąć do temperatury pokojowej. Obieramy jabłka i ścieramy na tarce o grubych oczkach. Starte jabłka przekładamy do garnka i prużymy. Mieszamy od czasu do czasu, do momentu, aż jabłka zmiękną i odparuje sok ( ok. 10-15 min ). Gotową masę odstawiamy z ognia, wsypujemy galaretkę cytrynową oraz cynamon, dobrze mieszamy i studzimy.

Teraz przystępujemy do zagniecenia ciasta kruchego. Do dużej miski przesiewamy mąkę, wrzucamy masło drobno posiekane lub starte na tarce o grubych oczkach i łączymy jak kruszonkę. Następnie dodajemy resztę składników, zarabiamy szybko ciasto. Gotowe ciasto dzielimy na pół. Jedną część wkładamy do lodówki, drugą do zamrażarki na 1/2 godziny. W tym czasie robimy kruszonkę. Wszystkie składniki kruszonki ugniatamy palcami do konsystencji żwirku i odstawiamy do lodówki.

Czas dokończyć masę jabłkową. W tym celu ubijamy białka na sztywną pianę, dodając stopniowo cukier, aż uzyskamy piękną, błyszczącą masę. Na koniec wsypujemy budyń i krótko mieszamy mikserem. Tak przygotowaną pianę stopniowo dodajemy partiami do masy jabłkowej (mieszamy delikatnie łyżką).

Ciasto z lodówki wykładamy na spód blaszki. Wylepiamy blaszkę ciastem i nakłuwamy widelcem dosyć gęsto. Na ciasto wykładamy masę jabłkową. Drugą część ciasta ( tę z zamrażarki) ścieramy na tarce o grubych oczkach bezpośrednio na masę jabłkową. Całość posypujemy kruszonką.

Gotowy placek wstawiamy do piekarnika nagrzanego do temp. 180°C (góra-dół bez termoobiegu) na 50 min.

Upieczony jabłecznik możemy posypać cukrem pudrem lub w wersji świątecznej przyozdobić rozetkami z bitej śmietany.

Mocno schłodzoną kremówkę z cukrem pudrem i śmietan-fixem ubijamy mikserem na sztywno 3-4 minuty. Przekładamy do worka cukierniczego z ozdobną końcówką i robimy rozetki na cieście. Na koniec posypujemy rozetki szczyptą cynamonu.

Świąteczny jabłecznik babci Kseni gotowy!

Nasze rady:

Masa jabłkowa jest pyszna. Ważne , aby użyć do jej zrobienia dobrych jabłek – winnych, kruchych i niezbyt soczystych.

Olejek migdałowy podbija wspaniale smak ciasta, warto spróbować, goście zawsze zachwycają się tym jabłecznikiem i proszą o dokładkę. Aromat migdałowy doskonale komponuje się z jabłkami.

Ciasto wyrabiamy dosyć szybko, do połączenia składników, absolutnie nie tak jak ciasto drożdżowe. Szybko wyrobione i schłodzone będzie odpowiednio kruche i miękkie.

Surówka z kiszonej kapusty

Surówka z kiszonej kapusty z jabłkiem, porem, marchewką i papryką to najlepszy dodatek do obiadu, szczególnie zimą. W naszym domu często podawana do ryb ale również do schabowego. Do świątecznego obiadu idealna. Prosta i smaczna.

Składniki:

• 30 kg kapusty kiszonej ( najlepiej z marchewką)
• 1 jabłko
• 4-5 łyżek oleju słonecznikowego lub rzepakowego
• 1 por, biała część 10 cm
• po 1/2 papryki żółtej i czerwonej
• garść posiekanej natki pietruszki
• 1 mała marchew
• 2 łyżeczki cukru
• 1 płaska łyżeczka pieprzu
• szczypta kminku mielonego

Sposób wykonania:

Kapustę możemy trochę przesiekać. Marchew i jabłko obrane ze skórki, trzemy na tarce o grubych oczkach. 

Por kroimy w półkrążki, dajemy na sitko i przelewamy wrzątkiem. Dokładnie osączamy z wody. Papryki kroimy w drobną kostkę. Wszystkie składniki przekładamy do miski. Dodajemy olej i przyprawy. Posypujemy posiekaną natką. Mieszamy całość.

Surówka z kapusty kiszonej gotowa! 

Andrut z kremem kajmakowym

W naszym rodzinnym domu babcia Ksenia zawsze robiła torcik waflowy na Boże Narodzenie. Nazywała go po prostu andrut lub „piszinger”. Kremy dawała do niego różne. Najsmaczniejszy był oczywiście z kremem czekoladowym. Nasz andrut z kremem truflowym jest równie smaczny i bardzo prosty do zrobienia. Dzieci na pewno pokochają ten andrut.

Składniki:

• wafle -5 szt. (28x28)
• masło - 200 g
• masa kajmakowa- 400 g
• biała czekolada - 150 g
• orzeszki ziemne - 50 g
• mleko - 20 ml

Sposób wykonania:

Masło i masa kajmakowa powinny mieć temperaturę pokojową.

Masło dajemy do misy miksera i rozbijamy na puch. Dokładamy do niego w trzech partiach masę kajmakową. Łączmy mikserem na najniższych obrotach krótko. Masa jest luźna.

Wafle przekrawamy na pół (jeśli chcemy, aby andrut był wysoki). Układamy pierwszy wafel na deseczce do krojeni i smarujemy go czubatą łyżką kremu. Nakładamy następny wafel i powtarzamy czynności, aż do wyczerpania składników.

Ostatni wafel ma być suchy. Kładziemy na niego kolejną deseczkę. Przyciskamy ciężkim przedmiotem (ale bez przesady) i wkładamy do lodówki na kilka godzin, a najlepiej na całą noc.

Białą czekoladę razem z mlekiem roztapiamy w kąpieli wodnej. Polewamy nią nasz andrut. Na koniec posypujemy posiekanymi orzechami.

Andrut z pysznym kremem kajmakowym gotowy!

 

Śledź w oleju wigilijny

Śledź w oleju z cebulką i ziemniaki w mundurkach-w naszym domu danie obowiązkowe na wigilijnym stole. W latach 60-tych i 70-tych kupowało się śledzie solone z beczki. Potem trzeba było moczyć je w wodzie, zmieniało się wodę i znów moczyło, potem filetowało, bo miały pełno ości. Dzisiaj można kupić gotowe płaty śledziowe. Trzeba do nich tylko odpowiednio zamarynować cebulę, żeby danie było wyśmienite. Cały sekret tkwi w tej pysznej cebuli.

Składniki:

• 6 filetów śledzia w oleju a la Matjas
• 1/4 szklanki oleju rzepakowego lub słonecznikowego plus olej z filetów
• 3 łyżki octu
• sok z 1/2 cytryny
• 1 duża cebula
• 1 jabłko
• 1/4 szklanki wody
• cukier
• sól i pieprz grubo mielony
• 2 liście laurowe
• 3 kulki ziela angielskiego
• 10-12 dużych ziemniaków

Sposób przygotowania:

Śledzie w oleju robimy dzień przed wigilią, będą smaczniejsze kiedy postoją w lodówce przez noc. Zaczynamy od pokrojenia cebuli w kostkę lub piórka i włożenia jej do miski. Następnie solimy ją i dodajemy sok z cytryny. Mieszamy. Do rondelka wlewamy wodę, dodajemy liście laurowe, ziele angielskie, łyżeczkę cukru i całość gotujemy 1-2 minuty pod przykryciem. Na koniec zdejmujemy z ognia garnek i wlewamy ocet. Gorącą marynatą zalewamy cebulę, odkładamy ją na 1/2 godziny do lodówki. Tak zamarynowaną cebulę odcedzamy z marynaty i łączymy z olejem, przyprawiamy grubo mielonym lub utłuczonym w moździerzu pieprzem.

Wkładamy do niej pokrojone w cząstki śledzie oraz pokrojone w kostkę jabłko (ze skórką). Przykrywamy folią spożywczą i dajemy do lodówki na noc. W samą wigilię wykładamy śledzie na półmisek.

Do śledzi z cebulką podajemy ziemniaki w mundurkach.

Ziemniaki myjemy dokładnie ( nie obieramy). Przekładamy do garnka, zalewamy zimną wodą, solimy i gotujemy do miękkości, to jest 25-30 minut od zagotowania. Ugotowane ziemniaki odcedzamy i zostawiamy w garnku pod przykryciem na pięć minut, niech dojdą.

Śledź z cebulką i ziemniakami w mundurkach gotowy!

Nasze rady:

Śledzie na wigilię wybierzmy dobrej jakości.

Ilość oleju do śledzia podałyśmy orientacyjnie, można go dodać, gdy zalewy śledziowej wyszło za mało lub wlać mniej, jeśli zalewa jest dobra i jest jej wystarczająco. Każda gospodyni ma swój smak i preferencje.

W czasach kiedy śledzie kupowało się niefiletowane z beczki, trafiały się mleczaki. Ten mlecz przecierało się przez sitko i dodawało do oleju. Śledzie w takiej zalewie były pyszne!

Śledź, który pojawia się na wigilijnym stole obok karpia, szczupaka, pstrąga ma tak jak inne potrawy wigilijne szczególne znaczenie. Jest symbolem postu, wyczekiwania i nadziei. Wigilia to przecież dzień poprzedzający święto. Dawniej obowiązywał w wigilię Bożego Narodzenia ścisły post. W Polsce wprawdzie zniesiono go w 2003 roku, ale tradycja w niektórych domach trzyma się mocno i post tego dnia jest przestrzegany.

 

Szarlotka świąteczna z pianką truskawkową

Ciasto jest wyśmienite, wielowarstwowe począwszy od kruchego, migdałowego spodu poprzez warstwę jabłek lekko kwaskowych o cytrynowym smaku, poprzez piankę truskawkową i na koniec kruchy, chrupiący wierzch. Szarlotka smakuje wybornie i prezentuje się szykownie. Polecamy ją na bożonarodzeniową wieczerzę.

Składniki:

• 1,8 kg jabłek przed obraniem
• 1 galaretka cytrynowa
• 2 łyżki kaszki manny
• 4 łyżki cukru

ciasto:

• 2,5 szklanki mąki pszennej typ 550
• 150 g zimnego masła
• 50 g zimnego smalcu
• 4 żółtka
• 100 g cukru pudru + puder do posypania ciasta po upieczeniu
• 8 g cukru wanilinowego
• kilka kropel aromatu migdałowego
• 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia
• 1 łyżka kwaśnej śmietany
• szczypta soli
• 2 łyżki bułki tartej

pianka budyniowa:

• 4 białka
• szczypta soli
• 5 łyżek cukru
• 8 g cukru wanilinowego
• 4 łyżki oleju rzepakowego
• 2 budynie truskawkowe lub malinowe

Sposób wykonania:

Ciasto.

Mąkę z proszkiem do pieczenia przesiewamy do dużej miski. Dodajemy sól i krótko mieszamy łyżką. Następnie schłodzone masło i smalec trzemy na tarce o dużych oczkach, maczając je co jakiś czas w mące. Krótko wyrabiamy, aż powstanie ciasto jak kruszonka. Dodajemy żółtka, śmietanę, cukier puder, aromat migdałowy i cukier wanilinowy. Zagniatamy rękami ciasto tylko do połączenia składników. Kruchego ciasta nie wyrabiamy długo. Masło, jajka i śmietana powinny być zimne, z lodówki. Gotowe ciasto wkładamy do dwóch woreczków -1/3 ciasta wkładamy do zamrażarki, 2/3 do lodówki na pół godziny.

Masa jabłkowa.

Jabłka obieramy i ścieramy na grubych oczkach tarki. Przekładamy do garnka, dusimy razem z cukrem  przez 15 minut licząc od zagotowania. Odparowujemy jak najwięcej płynu. Wyłączamy ogień i dodajemy do gorącej masy galaretkę rozpuszczoną w 1/4 szklanki wody i kaszkę mannę. . Dokładnie mieszamy i odkładamy masę jabłkową do lekkiego przestudzenia.

Pieczemy szarlotkę.

Schłodzone ciasto dzielimy na dwie części- 3/4 i 1/4. Wałkujemy większą część ciasta najlepiej na papierze do pieczenia, przekładamy na blaszkę o wymiarach 28x18 cm, i nakłuwamy widelcem. Podpiekamy spód w piekarniku nagrzanym do 180 °C przez 10 minut.

W tym czasie ubijamy pianę. Białka umieszczamy w misce. Dodajemy do nich szczyptę soli i ubijamy na sztywno, dodając stopniowo cukier oraz cukier wanilinowy. Kiedy cukier się rozpuści, a piana będzie sztywna wsypujemy budynie oraz wlewamy olej. Teraz całość miksujemy na małych obrotach do połączenia składników.

Wykładamy na podpieczone, gorące ciasto bułkę tartą i masę jabłkową. Na niej układamy piankę budyniową.

Na koniec ścieramy na tarce ciasto z zamrażarki i układamy je na wierzchu.

Wstawiamy jabłecznik do piekarnika nagrzanego do 180 °C na 35-40 minut. Jeśli w trakcie pieczenia góra nam się zbyt zarumieni przykrywamy ją papierem do pieczenia. My przykryłyśmy ciasto 10 minut przed końcem pieczenia.

Upieczoną szarlotkę zostawiamy w piekarniku i trzymamy ją jak sernik, czyli przy wyłączonym piecu i lekko uchylonych drzwiczkach, aż wystygnie. Następnie wkładamy ją do lodówki na kilka godzin, aby masa jabłkowa dobrze zastygła. Wtedy nasza szarlotka będzie dobrze się kroiła i trzymała formę, ale z doświadczenia wiemy, że ciepłą też można jeść, ponieważ jest przepyszna.

Szarlotkę możemy na koniec posypać cukrem pudrem.

Szarlotka świąteczna z pianką budyniową gotowa!

 

Śledź z jabłkiem i cebulą w śmietanie

Tradycyjny polski śledź w śmietanie. Do niego ziemniaki w mundurkach. Danie często podawane w poście.

Składniki:

• 500 g filetów śledzia w oleju a la matias
• 300 g śmietany gęstej, kwaśnej 18%
• 2 średnie cebule
• 1 duże jabłko
• łyżka soku z cytryny
• sól, pieprz do smaku
• 10-12 ziemniaków

Sposób wykonania:

Śledzie w śmietanie robimy kilka godzin przed wydaniem na stół, aby trochę postały w lodówce. Będą smaczniejsze. Najpierw kroimy cebulę w piórka lub w półkrążki. Przekładamy ją do miski, solimy i morzymy, czyli wyciskamy dobrze w rękach, aby puściła trochę soku i zmiękła. Może my zamiast morzyć przelać na sitku wrzątkiem Posypujemy pieprzem. Śledzie kroimy na drobniejsze kawałki, skrapiamy sokiem z cytryny. Łączymy z cebulą. Jabłko razem ze skórką kroimy w drobną kostkę. Dorzucamy do śledzia. Dodajemy olej ze śledzi i śmietanę. Mieszamy całość, wstawiamy do lodówki.

Ziemniaki myjemy dokładnie ( nie obieramy). Zalewamy gorącą wodą, solimy i gotujemy do miękkości, to jest 25-30minut od zagotowania. Ugotowane ziemniaki odcedzamy i zostawiamy w garnku pod przykryciem na kilka minut, niech dojdą.

Śledź z jabłkiem i cebulą w śmietanie gotowy!

 

Bigos świąteczny

Dobry bigos świąteczny to wizytówka każdego domu. Trochę czasu trzeba mu poświęcić, ale warto!

Na świątecznym stole będzie królem wszystkich potraw. W polskiej tradycji obowiązkowe danie świąteczne!

Składniki:

• 1 kg kiszonej kapusty
• 1 kg różnych mięs wieprzowych (łopatka, szynka, żeberka)
• 30 dkg kiełbasy dobrze uwędzonej
• 20 dkg boczku wędzonego
• garść śliwek wędzonych, suszonych bez pestek
• 2-3 dkg grzybów suszonych
• 2 łyżki miodu lub cukru
• 3-4 szklanki rosołu lub wywaru z mięsa i kości
• 2 duże cebule
• 150 g smalcu
• 4-6 liści laurowych
• łyżeczka kminku (może być mielony)
• 5-8 ziaren ziela angielskiego
• czubata łyżeczka papryki mielonej słodkiej
• czubata łyżeczka pieprzu ziołowego
• pieprz grubo mielony
• 200 ml czerwonego wytrawnego wina

Sposób przyrządzenia:

Na głębokiej patelni rozgrzewamy smalec i wrzucamy pokrojone w kostkę mięsa. Obsmażamy je na rumiano. Dodajemy jedną cebulę, rumienimy ją. Solimy całość, zalewamy 1-2 szklankami rosołu i dusimy mięsa pod przykryciem do miękkości. Jeśli za dużo płynu ubyło w trakcie duszenia uzupełniamy go gorącą wodą.

W garnku o pojemności 4 litrów gotujemy pokrojoną kapustę, w dwóch szklankach rosołu (bez przykrycia).

Grzyby zalewamy wodą, najlepiej kilka godzin wcześniej lub poprzedniego dnia i w wodzie, w której się moczyły gotujemy je 30 minut. Wodę z grzybów przelewamy do kapusty. Grzyby kroimy w paski i wrzucamy do kapusty. Śliwki moczymy we wrzątku, aż napęcznieją. Kroimy je również w paski, wrzucamy do kapusty. Gotowe mięsa przekładamy do garnka z bigosem. Patelnię zalewamy winem i z całym smakiem z pieczenia mięs dajemy do bigosu.

Następnie boczek kroimy w kostkę i wytapiamy na rozgrzanej patelni na łyżce smalcu. Dodajemy do boczku pokrojoną w plasterki kiełbasę i cebulę pokrojoną w kostkę. Podsmażamy wszystko doskonale, wrzucamy do bigosu. Przyprawiamy bigos zielem angielskim, pieprzem, kminkiem i liściem laurowym. Dodajemy miód. Gotujemy bigos jeszcze chwilę, mieszając od czasu do czasu, aby się nie przypalił. Bigos ugotowany!

Wstawiamy go do lodówki po wystudzeniu i następnego dnia podgrzewamy 10-15 minut. "Przepalamy" bigos, będzie smaczniejszy. Możemy podgrzewać bigos jeszcze 2-3 razy, dopiero wtedy nabierze mocy i koloru. Dlatego bigos gotujemy dwa - trzy dni przed świętami. Dobry bigos potrzebuje czasu.

Bigos świąteczny gotowy!

Nasze rady:

Proporcje mięsiw i kapusty w bigosach bywają różne. W naszym rodzinnym domu było tak: 1 kilogram kapusty na 1,5 kilograma mięsa, boczku, wędliny.

Można również zastosować nieco inne, równie doskonałe proporcje: 1 kilogram kapusty kiszonej, 1/2 kilograma kapusty świeżej ( koniecznie sparzonej) na 1 kilogram mięsa, boczku, wędliny.

Mięsa mogą być różne, najlepiej mieszane, czyli wołowe, wieprzowe, drobiowe i dziczyzna pasuje. Koniecznie dodajmy do bigosu sos z pieczenia mięs dla smaku i koloru.

Grzyby do bigosu moczymy i gotujemy osobno, bo w kiszonej kapuście nie zmiękną. Ugotowane kroimy w paski i razem z wodą z gotowania dajemy do bigosu.

Doszliśmy wreszcie do sedna sprawy, mianowicie najlepszy bigos to taki, który nie jest od razu po przyrządzeniu podawany do stołu, ale taki, który był przynajmniej 2-3 razy odgrzewany. Ugotujmy więc bigos kilka dni przed przyjęciem i „przepalmy” go, tak, jak robili to nasi przodkowie.

 

Barszcz czerwony na wigilię

Barszcz wigilijny z buraków gotujemy na warzywach. Jest to barszcz postny czyli bezmięsny, ale smakuje wybornie, dzięki dużej ilości warzyw i owoców w nim zawartych. Nie trzeba do niego robić wcześniej zakwasu z buraków a i tak jest doskonały. Może dzięki jednemu sekretnemu składnikowi, który babcia Zosia dodawała do niego. Podobno najlepsze barszcze robi się w Wielkopolsce!

Składniki na wazę 3l:

• 2,5 do 3 kg buraków
• 1 duży seler
• 1 duży por
• 1 duża cebula
• 4 duże marchewki
• 2 pietruszki (korzeń)
• garść suszonych prawdziwków lub podgrzybków
• 2 jabłka (kwaśne, np. boskop)
• szklanka soku z wiśni lub winogron
• 3-4 ząbki czosnku
• 5 śliwek wędzonych suszonych
• garść majeranku
• 4 łyżki octu spirytusowego, ew. sok z jednej cytryny
• 2-3 łyżki oleju słonecznikowego
• 5 liści laurowych
• 6-8 kulek ziela angielskiego
• sól, pieprz do smaku

Sposób wykonania:

Barszcz robimy dzień przed wigilią. Musi naciągnąć smakami, będzie pyszny, nasycony, o głęboko rubinowym kolorze. Bierzemy się więc do pracy!

Do garnka o pojemności 5-6 l, im większy tym lepiej, wrzucamy obrane, umyte i przekrojone na pół seler, marchew, pietruszkę, cebulę i por. Dodajemy liście laurowe, ziele angielskie. Zalewamy wodą, tak, aby przykryła warzywa. Doprowadzamy całość do wrzenia. Teraz solimy wywar, zmniejszamy ogień do minimum i gotujemy go ok. 30-40 minut. Po tym czasie wyciągamy 3 marchewki i pół selera ( wykorzystamy je do sałatki jarzynowej), dodajemy połowę porcji buraków, obranych i pokrojonych w plastry. Drugą połowę buraków zawijamy szczelnie w folię spożywczą i pieczemy w piekarniku nagrzanym do 180 °C przez 40 minut, do miękkości. Dalej do wywaru wrzucamy grzyby, śliwki wędzone, czosnek rozgnieciony lekko i gotujemy jeszcze ok. 30 minut.

W tym czasie obieramy wcześniej upieczone i przestudzone buraki. Ścieramy je na tarce o grubych oczkach. Kładziemy na wierzch barszczu, nie mieszamy. Jabłka kroimy w ósemki razem ze skórką, pozbawiamy gniazd nasiennych, kładziemy na buraki, posypujemy całość majerankiem, pieprzem, solą. Wlewamy sok z wiśni lub winogron ( jeśli nie mamy soku dajemy 2 łyżki cukru). Wlewamy ocet, lekko ugniatamy całość i doprowadzamy do wrzenia. Nie gotujemy! Wyłączamy ogień, przykrywamy pokrywką, odstawiamy w chłodne miejsce na noc. Babcia dawała barszcz do schowanka przy kuchni, ja wykładam na balkon, ale do lodówki też można odłożyć.

W wigilię podgrzewamy barszcz, przed samym podaniem na stół, przecedzamy przez sito, dodajemy olej słonecznikowy i próbujemy. Ewentualnie doprawiamy do smaku.

Barszcz czerwony postny na wigilię gotowy!

Do barszczu koniecznie uszka z grzybami. 

https://rajchelewa.blogspot.com/2024/12/uszka-luksusowe-do-barszczu-wigilijnego.html

Nasze rady:

 Częste podgrzewanie barszczu powoduje, że traci on piękny buraczkowy kolor, staje się bury.

Do barszczu wybieramy buraki okrągłe, czerwone i soczyste. Część z nich pieczemy. Upieczone mają intensywniejszy smak i kolor. W czasach naszych babć buraki z ogrodu przydomowego były idealnie soczyste i rubinowe. Wcale nie trzeba było ich piec, a barszcz miał piękny kolor i intensywny smak.

Barszcz gotujemy jak rosół, czyli ma tylko pyrkać, będzie klarowny.

Wigilijny barszcz jak każda potrawa podana na stół tego dnia ma magiczne znaczenie. Wierzono dawniej, że buraki zapewniały długowieczność i urodę, jabłka miłość i zdrowie, grzyby uważano za pokarm bogów, śliwki miały odpędzać złe moce i gwarantować długowieczność. Zaczarujmy więc gości barszczem wigilijnym, niech da im moc na cały przyszły rok!

 

Sałatka jarzynowa z żurawiną w sosie curry

Polecamy jarzynową w nieco innej odsłonie. Wzbogaconą o żurawinę suszoną i majonez o smaku curry. Tym razem dodałyśmy do tradycyjnej sałatki tyko dwa nowe składniki, które nieco ją odmieniły i jednocześnie bardzo podbiły smak naszej sałatki. Nam bardzo smakowała i na pewno znajdzie się w naszym świątecznym menu. Zwłaszcza, że żurawina to taki mocno tradycyjny polski, bożonarodzeniowy owoc. Curry zaś wniesie malutki powiew egzotyki i nowoczesności.

Składniki:

• 3 marchewki ugotowane
• 1/2 ugotowanego, średniego selera
• 2 gałązki selera naciowego
• 1 duże kwaśne jabłko
• 3 jajka ugotowane na twardo
• 3-4 ogórki konserwowe
• puszka groszku konserwowego
• 1/2 szklanki suszonej żurawiny
• 4 łyżki majonezu
• 1 łyżka przyprawy curry
• sól do smaku

Sposób przygotowania:

Ogórki konserwowe, jabłko razem ze skórką, jajka, seler naciowy, marchew i seler kroimy w drobną kostkę. Groszek z puszki osączamy na sitku, dodajemy do sałatki. Na koniec dorzucamy żurawinę. Całość doprawiamy jedną niepełną łyżeczką soli i płaską łyżeczką pieprzu drobno zmielonego. Dajemy majonez i czubatą łyżkę przyprawy curry. Wszystkie składniki sałatki delikatnie mieszamy. Odstawiamy do lodówki na 1 - 2 godziny do schłodzenia. W tym czasie smaki się "przegryzą". Teraz możemy spróbować sałatkę i ewentualnie doprawić pieprzem i solą do smaku.

Do sałatki jarzynowej dodajemy majonez gęsty i kremowy o łagodnym smaku, aby nie zdominował smaku jarzyn. Dajemy dużo jabłka twardego i chrupiącego, ponieważ poprawia ono konsystencję sałatki (lubimy w sałatce składnik chrupiący). Możemy dorzucić do naszej sałatki 2 ziemniaki ugotowane i pokrojone w kostkę, ale bez nich sałatka też jest smaczna.

Sałatka jarzynowa w sosie curry gotowa!

 

Babka czekoladowa korzenna

Proste ciasto mieszane rózgą, polane czekoladą, lekko korzenne, gotowe w godzinę. Wilgotne i mocno czekoladowe!

Składniki:

ciasto:

• 3 jajka M
• 150 g cukru
• 8 g cukru wanilinowego
• szczypta soli
• 120 ml oleju bezzapachowego
• 150 ml mleka
• 230 g mąki tortowej
• 20 g kakao
• 10 g przyprawy do piernika
• 5 g proszku do pieczenia

dodatkowo:

• 100 ml mleka + 4-5 łyżek do nasączenia ciasta
• 100 g czekolady gorzkiej do 60% kakao

Sposób wykonania:

Formę okrągłą o wymiarach 22 lub 24 cm smarujemy masłem i oprószamy bułką tartą lub wykładamy papierem do pieczenia na dnie i po bokach. Piekarnik rozgrzewamy do temp. 180°C (góra-dół bez termoobiegu). Użyłyśmy foremki do babki ozdobnej, ale możemy wziąć tortownicę, Przy większej średnicy formy ciasto nam się mniej wybrzuszy i będzie lepiej układać się na paterze.

Do dużej miski wbijamy jajka, dodajemy szczyptę soli, cukier i cukier wanilinowy. Ubijamy masę rózgą 2-3 minuty, aż trochę się napuszy.

Do tak ubitej masy wlewamy olej i mleko. Krótko mieszamy. Na koniec przesiewamy mąkę z proszkiem do pieczenia, przyprawą do piernika i kakao. Mieszamy składniki ciasta tylko do ich połączenia.

Przelewamy ciasto do formy. Wyrównujemy i stukamy foremką o blat 2-3 razy, aby pozbyć się nadmiaru powietrza w cieście.

Tak przygotowane ciasto wkładamy do nagrzanego piekarnika i pieczemy do 40 minut (do suchego patyczka).

Upieczone ciasto wyjmujemy z piekarnika, lekko studzimy, wyjmujemy z formy, układamy do góry spodem i nasączamy mlekiem. Następnie polewamy czekoladą roztopioną z mlekiem w kąpieli wodnej. Polewa powinna być lekko przestudzona. Możemy posypać ciasto dodatkowo gotową posypką.

Babka czekoladowa korzenna z polewą gotowa!

Pasztet z suszoną śliwką

Prosty i szybki pasztet, którego bazą jest mięso z rosołu. Z dodatkiem suszonych śliwek smakuje wybornie. Idealne smarowidło na świąteczny stół.

Składniki:

• 60 dkg mięsa z rosołu (udka z kurczaka, łopatka i karkówka)
• 1 marchew i pietruszka z rosołu
• 1 cebula
• 1/2 szklanki suszonej śliwki
• 3/4 szklanki mleka
• 1 kajzerka
• 3 jajka
• sól i pieprz do smaku
• 1/2 łyżeczki pieprzu ziołowego
• 1/2 łyżeczki papryki słodkiej
• 1 płaska łyżka majeranku
• 1/2 szklanki rosołu

foremka 25x14 cm

Sposób wykonania:

Kajzerkę zamaczamy w letnim mleku. Śliwki zalewamy wrzątkiem.

Mięso razem z cebulą, marchewką i pietruszką mielimy dwukrotnie w maszynce do mięsa. Mielimy również odcedzone śliwki. Przekładamy wszystko do dużej miski. Wbijamy jajka, dorzucamy bułkę razem z mlekiem i przyprawy. Pasztet wyrabiamy rękami, dokładnie. Im lepiej będzie wyrobiony tym będzie bardziej aksamitny i smaczny. Jeśli jest bardzo zwarty dodajemy rosół.

Przekładamy go do foremki (keksówki), wygładzamy górę dłonią zwilżoną wodą.

Tak przygotowany pasztet wkładamy do piekarnika nagrzanego do 180 °C (góra-dół bez termoobiegu) i pieczemy 40-50 minut.

Upieczony pasztet wyjmujemy od razu z piekarnika.

Możemy go jeść na ciepło lub przestudzony i schłodzony w lodówce.

Karp wigilijny tradycyjny

Karp smażony w głębokim tłuszczu, polany masełkiem, rumiany i chrupiący. Marynowany przed smażeniem w cytrynie i cebuli. Marynata zabija mulisty smak, dzięki temu jest równie smaczny jak karp moczony w mleku. Tak przyrządzony karp to nasz faworyt wśród ryb wigilijnych.

Składniki:

marynata

• cytryna – jeden plaster na każde półdzwonko
• cebula krojona w plastry, po dwa plastry na półdzwonko
• sól, pieprz
• półdzwonka karpia w ilości potrzebnej
• mąka do obtaczania kawałków ryby
• olej do smażenia
• masło (na każdy kawałek ryby pół łyżeczki)

Sposób przyrządzenia:

Gotowe półdzwonka karpia układamy w misce przekładając plastrami cytryny i cebuli. Zawijamy miskę z rybą dosyć szczelnie folią spożywczą i odstawiamy do lodówki, najlepiej na całą noc.

W wigilię wyjmujemy karpia z lodówki na godzinę przed smażeniem, osączamy z marynaty. Następnie posypujemy rybę pieprzem, solą i obtaczamy w mące. Nadmiar mąki strzepujemy. Kładziemy rybę na mocno rozgrzany olej. Oleju ma być dużo, rybę smażymy w głębokim tłuszczu.

 Karpia usmażonego na rumiano i chrupiącego przekładamy do naczynia żaroodpornego. Na każdy kawałek ryby kładziemy masło i oprószamy go solą. Gotowy półmisek wkładamy do piekarnika na 1/2 godziny. Temperatura pieca ma być nieduża, 120 °C.

Karp wigilijny tradycyjny gotowy!

Ryb jadano zawsze dużo w wigilię i ta tradycja nie zaginęła do dziś. Tak wyglądała klasyczna polska wigilia przedstawiona w ” Kucharce szlacheckiej” Marii Marciszewskiej, podręczniku dla pań domu z drugiej połowy XIX w. :

” ZUPA MIGDAŁOWA z ryżem i rodzenkami, a druga jaka komu się podoba, barszcz z uszkami albo zupa rybna z farszem.

SZCZUPAK NA SZARO w kwasie z cytryną i rodzenkami.

OKUNIE POSYPANE JAJAMI oblane masłem.

SZCZUPAK NA ŻÓŁTO, zimny, w całku, z szafranem i rodzenkami na stole postawiony.

KARP CAŁY NA ZIMNO, z rumianym sosem, z rodzenkami na stole postawiony.

PASZTET Z CHUCHEREK ( wątróbek rybnych) we francuzkim cieście.

LIN W GALARECIE, można także stawić na stole.

KARASIE SMAŻONE z czerwoną kapustą.”

Tu następuje cała lista słodyczy lądujących na wigilijnym stole. Widzimy, że ilość różnorodnych ryb w dziewiętnastowiecznym menu świątecznym jest pokaźna, a to skromna ziemiańska wigilia. Na wsi jadało się oczywiście biedniej lecz tak samo uroczyście. W domach magnackich było jeszcze bogaciej!